Eisen aan industriële vloeren foodsector vormen buitencategorie

Afwatering vergt speciale aandacht

De productie en verwerking van voedsel en dranken moet uitermate hygiënisch verlopen, en dus vormen de kwaliteitseisen voor de vloeren daar de buitencategorie. Grosso modo bestaan die uit hard, ondoordringbaar, niet-toxisch, niet-absorberend en goed te reinigen materiaal met toereikende antislipeigenschappen. Een factor die met name daar ook van belang is, is de afwatering.

BUITENCATEGORIE

Aan industriële vloeren worden doorgaans hoge kwaliteitseisen gesteld, maar de voedingsindustrie vormt daarbij toch wel de buitencategorie. De productie en verwerking van zuivel, dranken en voedsel moet hygiënisch verlopen, en dus moeten de vloeren daar voldoen aan allerlei hygiëne- en andere voorschriften. In de praktijk komt dat neer op vloeren die bestaan uit hard, ondoordringbaar, niet-toxisch, niet-absorberend en goed reinigbaar materiaal met voldoende antislipeigenschappen.

Aan industriële vloeren worden hoge eisen gesteld, maar de voedingsindustrie vormt toch echt de buitencategorie

Verder moet de vloer bestand zijn tegen zware productieapparatuur en containers (mechanische belasting), zuren en alkaliën die ontstaan tijdens het productieproces of die tijdens schoonmaakwerkzaamheden worden gebruikt (chemische belasting) en thermische spanningen die kunnen optreden door stralingswarmte of wisselende temperatuuromstandigheden (thermische belasting).

VLOEREIGENSCHAPPEN PER SECTOR

Antislip

Deze eigenschap is met name van belang voor:

• Drankenindustrie: Om de arbeidsveiligheid in permanent natte ruimten te waarborgen, krijgen de drankafvulling en vruchtensapproductie minimaal een antislipwaarde R11: de bewaar- en fermentatiekelders zijn doorgaans voorzien van een antislipwaarde R10 (zie de tabel).
• Industriële bakkerijen: Vloeren in bakkerijen moeten veelal voldoen aan een antislipwaarde R11; in ontdooiruimten en warmhoudkeukens wordt doorgaans R10 gevraagd.
• Vlees- en visverwerkende industrie: De antislipwaarde R12 of R13 zorgen, afhankelijk van de zone, voor een veilige werkomgeving, zelfs als de vloer nat is.
• Zuivelindustrie: Vet en andere vloeistofresten kunnen gladheid veroorzaken. Daar waar verse melk en ijs worden geproduceerd is doorgaans een antislipwaarde R12 vereist. Voor de vloeren in productie-, opslag- en verpakkingsruimten van kaas is dat R11.

Chemicaliënbestendigheid

Deze eigenschap is met name van belang voor:

• Drankenindustrie: Een hoge chemische bestendigheid voorkomt vlekken. Resten van wijn, sappen of bier moeten gemakkelijk kunnen worden verwijderd, wat maakt dat de vloer ook bestand moet zijn tegen chemische reinigings- en/of desinfectiemiddelen.
• Industriële bakkerijen: Het gebruik van natriumbicarbonaat, smaakstoffen, vetten of schoonmaak- en desinfectiemiddelen vereist chemische bestendigheid.
• Vlees- en visverwerkende industrie: Om aan de hoge hygiëne-eisen te (kunnen) voldoen, worden effectieve reinigings- en desinfectiemiddelen gebruikt. De noodzakelijke chemische bestendigheid beschermt de vloeren ook tegen de effecten van zouten, bloed, vetten en ingewanden.
• Voedselverpakkingsafdelingen: De vloeren moeten chemisch bestendig zijn en een gemakkelijke, residuvrije reiniging en decontaminatie toelaten. De kracht van een hogedrukreiniger en eventueel chemische reinigingsmiddelen mag de vloer niet kunnen beschadigen.
• Zuivelindustrie: Melkzuur en zouten mogen de vloer niet aantasten en de vloer dient bestand te zijn tegen de dagelijkse reiniging met ontsmettingsmiddelen.

ESD-veiligheid

'ESD' staat voor 'Electro Static Discharge'. Deze eigenschap is met name van belang voor:

• Industriële bakkerijen: Op plaatsen met een sterke blootstelling aan stof, bijvoorbeeld bij de verwerking van bloem, beschermt een elektrisch geleidende vloer tegen stofexplosies.

Mechanische bestendigheid

Deze eigenschap is met name van belang voor:

• Drankenindustrie: Vaak ondergaan vloeren tijdens de opslag van vaten en palletten een hoge mechanische belasting door rijdende machines en voertuigen.
• Industriële bakkerijen: Belasting door productieprocessen, rijdende machines en voertuigen en warmte door industriële ovens vereist een hoge mechanische bestendigheid.
• Verpakkingsafdelingen: Door het voortdurende gebruik van transportvoertuigen moet de vloer bijzonder slijtvast zijn.

Temperatuurbestendigheid

Deze eigenschap is met name van belang voor:

• Drankenindustrie: Permanente blootstelling aan warm water in waszones en afwisselende blootstelling aan warm en koud water vergt veel van een vloer.
• Industriële bakkerijen: De warmte afkomstig van industriële ovens vereist een hoge thermische bestendigheid. Zo moet er bij rotatieovens altijd een hittebestendige vloer worden geplaatst.
• Vlees- en visverwerkende industrie: Plaatsen die worden blootgesteld aan warme en koude belasting vereisen een uitermate thermisch bestendige afwerking.
• Zuivelindustrie: Het gebruik van hogedrukreinigers vereist een hoge thermische bestendigheid van het oppervlak.

VLOERTYPEN

In de voedingsmiddelenindustrie veelvuldig gebruikte vloertypen zijn:

Epoxy

Epoxy is een harde kunststof. Dit type vloer is uitermate sterk, duurzaam en slijtvast, en beschikt over een grote chemische bestendigheid. Vaak worden epoxygietvloeren afgewerkt met een PU-toplaag om de vloer extra te beschermen tegen zowel chemische als mechanische belasting.

Een epoxytroffelvloer is een grind- of mortelvloer die vaak wordt toegepast bij zwaardere belastingen. Hierbij worden de epoxyharsen ingestrooid met een type kwartszand op basis van de benodigde antislipgradatie. Een nadeel van epoxy is dat dit type geen groter vochtpercentage dan 4% in de ondergrond kan verdragen.

PU-cement

Dit betreft een hybrideharsvloer bestaande uit polyurethaan en cement. Deze uiterst robuuste vloeren kunnen de zwaarste mechanische en thermische belasting aan. Ter illustratie van dat laatste: waar andere gietvloeren een maximale belasting aankunnen van 65 °C, kan dit bij PU-cement oplopen tot wel 130 °C. Enigszins nadelig is de beperkte kleurkeuze, het feit dat deze vloeren niet 100% uv-resistent zijn en dat ook hier het vochtpercentage in de ondergrond niet meer dan 6% mag zijn.

PU

Het grote voordeel van een PU-vloer is de flexibiliteit. PU is niet zo hard als een epoxy gietvloer, wat vooral handig is op plekken waar de temperatuur sterk wisselt. Een harde vloer zal in dergelijke situaties sneller gaan scheuren, bijvoorbeeld in plekken waar een vriezer of koeling aanwezig is. De vloer in de vriezer of koeling is koud, terwijl de vloer daarbuiten een stuk warmer is. Een PU-vloer heeft geen probleem met deze overgang. 

Voor de reiniging van harsgebonden gietvloeren is een schrobzuigmachine het meest aangewezen in combinatie met een voor dit type vloeren geëigend schoonmaakmiddel, bijvoorbeeld schoonmaakazijn (in ieder geval geen solventen). Handmatig vegen en dweilen is gezien de doorgaans grote oppervlakken geen optie, en bovendien is de borsteldruk in dat geval ontoereikend. Gemorste vloeistoffen of vlekken kunnen doorgaans eenvoudig worden verwijderd met behulp van een hogedrukreiniger.

PMMA

Een PMMA-gietvloer (of acrylaat-gietvloer) is een kunstharsvloer op basis van het flexibele, snelhardende polymethylmethacrylaat (PMMA). Dankzij laatstgenoemde eigenschap is plaatsing binnen één dag mogelijk en is de vloer na 2 uur al volledig belastbaar. Verder maken de materiaaleigenschappen het mogelijk een waterdichte 'kuip' te creëren dankzij afgeronde, hygiënische plinten in hetzelfde materiaal als de vloer. Bovendien is rechtstreekse aansluiting op afvoerputjes en -goten mogelijk.

Voor de reiniging van epoxy- en PMMA-vloeren is een schrobzuigmachine het meest aangewezen in combinatie met een voor dit type vloeren geëigend schoonmaakmiddel. Handmatig vegen en dweilen is gezien de doorgaans grote oppervlakken en de ontoereikende borsteldruk. Gemorste vloeistoffen of vlekken kunnen doorgaans eenvoudig worden verwijderd door de vloer goed te schuren met een mengsel van water en een neutraal schoonmaakmiddel.

Tegelvloeren

De twee meest voorkomende varianten zijn:

Keramische tegels

Keramische tegels kunnen goed tegen chemische belasting en door hun hardheid nemen ze geen vocht op; een goede afwatering is dus een randvoorwaarde, vandaar ook dat een ondergrond van split nodig is. Dit type tegel vergt nauwelijks onderhoud: zuigen met een industriële stofzuiger en reinigen met warm water en een geringe hoeveelheid ontvettende zeep volstaat.

Pvc-vloertegels

Pvc-(klik)tegels bieden een oplossing wanneer gangbare vloertypen geen optie zijn, bijvoorbeeld vanwege de ondergrond of omdat deze niet passen binnen het budget. Pvc-tegels zijn veerkrachtig, volledig vloeistofdicht en hygiënisch: de naden tussen de pvc-tegels kunnen thermisch worden gelast, zodat er zich geen vuil kan ophopen. Verder is het materiaal geluiddempend, antislip en antistatisch.

Een goede afwatering is van belang, zeker daar waar veel met vloeistoffen wordt gewerkt en er zich vuilresten kunnen ophopen

Goed onderhoud en reiniging voorkomt slijtage. Vuil en stof moeten dagelijks worden verwijderd door zuigen. Ook is het zaak de vloer regelmatig nat te reinigen en te ontvetten conform de voorschriften. Toch bieden pvc-tegels ook risico's: condens onder dergelijk systeem kan bacterievorming sterk bevorderen, zeker bij losse naden.

Wanneer de keuze valt op betegeling, dan wordt er gebruikgemaakt van een rand met een vloerflens: een liggende rand waar de vloertegel op komt te liggen. Ophoping van vuil bij de overgang tussen de wanden en de vloer kan bijvoorbeeld worden voorkomen door het plaatsen van verticale stootranden op de hoeken.

AFWATERING

Een manier om afwateringsproblemen tegen te gaan, is het plaatsen van een vloer onder afschot. Een helling van 1,0 cm tot 1,5 cm per meter (1,0 tot 1,5%) voorkomt plasvorming op de vloer en draagt bij aan een goede afvoer van allerhande vloeistoffen.

Afvoergoten

Goten dienen waar mogelijk te worden voorzien van een ingebouwde helling richting de riolering, zeker als de afwatering verloopt over een wat grotere afstand: dit voorkomt stagnatie. Men onderscheidt:

• Roostergoten, meestal gebruikt daar waar sprake is van veel productie-/afvalwater en vuilresten. Ze zijn volledig reinigbaar en kunnen worden voorzien van diverse typen (antislip)roosters: een maasrooster bij lichte belasting, een staafrooster bij zware belasting met veel vuilresten of een plaatrooster bij zware belasting met weinig vuilresten.
• Sleufgoten, ook wel 'lijngoten' genoemd, maken het mogelijk een waterfilm af te voeren. Sleufgoten zijn, vanwege het ontbreken van roosters, weliswaar goedkoper dan roostergoten, maar daar staat tegenover dat ze moeilijk(er) te inspecteren zijn.

Bij een tegelvloer is het van belang dat vloer- en gootrand worden gescheiden door een soepele kitrand. Die voorkomt het ontstaan van barsten of scheuren onder invloed van externe factoren zoals zwaar transport of contact met heet water. Bij een gietvloer wordt er rond de afvoerputjes en -goten ingeslepen en vervolgens met de PMMA-vloer tegenaan gewerkt. Dit zorgt voor een volledige waterdichtheid en maakt kitten overbodig.

Afvoerput

Een afvoerput is normaal gesproken voorzien van een uitneembaar reuk- of stankslot en een vuilvangmand (bij telescopische vloerafvoerputten) dan wel een zeef (bij 'compacte' afvoerputten); beide dienen volledig reinigbaar te zijn. Een afvoerput waar alle water steeds uitloopt zodat er alleen water in het stankslot achterblijft, heeft de voorkeur.

De randen van zowel de afvoergoten als de vloerafvoerputten worden voorzien van een speciale, al dan niet opgevulde randafwerking om te voorkomen dat de vloer enkele millimeter lager komt te liggen dan de oprand van de afwateringsmodule. Het type rooster kan worden berekend op basis van de lasten die het aan moet kunnen.

Met medewerking van ACO, Devafloor, Deweco, Group Suerickx, Piersma Vloeren en Remmers