Eerste Belgische vortex-waterkrachtcentrale op bevaarbare rivier
Onlangs werd in Papignies (Henegouwen) de allereerste vortex-waterkrachtcentrale van België op een bevaarbare waterweg officieel in gebruik genomen. De turbine, ondergebracht in een historisch watermolengebouw langs de Dender, is een realisatie van het Leuvense greentechbedrijf Turbulent. Deze installatie markeert een belangrijke stap in de Belgische energietransitie.
Continu 15 kW aan energie
De compacte, visvriendelijke installatie produceert 15 kilowatt aan constante energie. Dat komt overeen met het jaarverbruik aan elektriciteit van zo’n 25 à 30 gezinnen. In tegenstelling tot klassieke stuwdammen vereist deze technologie slechts een klein hoogteverschil en minimale infrastructuurwerken. Het toestel draait op de kracht van een natuurlijke draaikolk – een vortex – en werkt dag en nacht, het hele jaar door.
Micro-waterkrachtcentrale
Waterkracht werd lang geassocieerd met grootschalige dammen op grote rivieren. Die zijn duur, ingrijpend en vaak schadelijk voor het milieu. Turbulent ontwikkelde een betaalbaar en schaalbaar alternatief: een micro-waterkrachtcentrale die werkt met natuurlijke hoogteverschillen van 1,5 tot 5 meter. De turbines zijn ontworpen volgens een Fibonacci-spiraal, waardoor het water efficiënt en soepel wordt omgeleid en optimaal energie produceert.
De turbines hebben een diameter van amper 2 tot 3 meter, zijn volledig onder water geplaatst en veroorzaken geen geluidsoverlast. Dankzij het lage drukverschil in de turbine kunnen vissen er probleemloos doorheen zwemmen.
"Je kan ze vergelijken met horizontale watermolens," aldus Walter Buydens, Chief Commercial Officer bij Turbulent. "De ecologische voetafdruk is minimaal. Als je meerdere turbines met elkaar verbindt, kan je zelfs grotere regio’s van stroom voorzien. Wat vroeger met een dam gebeurde, kan nu sneller, goedkoper en milieuvriendelijker."
Voordeliger dan wind- en zonne-energie
De installatie in Papignies toont aan dat vortex-waterkracht een sterke troef kan worden. Turbulent identificeerde in Europa meer dan 350.000 potentiële locaties voor micro-waterkrachtcentrales. Per geproduceerde kilowatt is de technologie prijsconcurrerend met zonnepanelen – zeker als je batterijkosten in rekening brengt.
"Om dezelfde hoeveelheid elektriciteit op te wekken als met een 70kW-vortexturbine, heb je een fotovoltaïsche installatie ter grootte van een voetbalveld nodig. De plaats die zo’n turbine inneemt, is echter vele malen kleiner: amper een derde van een voetbaldoel," legt Buydens uit. "Onze turbines zijn onderhoudsarm, hebben een levensduur van minstens 50 jaar en veroorzaken nauwelijks visuele of ecologische hinder."
Over Turbulent
Sinds de oprichting in 2015, heeft Turbulent reeds een zestigtal bestellingen ontvangen, van Kenia tot Colombia en van Bali tot Estland. Vooral sinds 2023 is de verkoop in een stroomversnelling gekomen.
In afgelegen regio’s vervangen de vortex-turbines vervuilende dieselgeneratoren en bieden ze duurzame elektriciteit aan gemeenschappen zonder netaansluiting. Momenteel lopen nieuwe projecten in onder meer de Filipijnen, Zuid-Afrika, Thailand, Chili, Suriname, Colombia, Dominicaanse Republiek, Spanje, Indonesië en Canada.
De turbine langs de Dender in Papignies is de eerste realisatie in België op een bevaarbare rivier.
De investeringsmaatschappijen Victrix (familie Virginie Saverys) en Inventures (Olivier de Duve) hebben elk een substantieel belang in het Leuvense greentechbedrijf. De overige aandelen zijn in handen van onder andere de groep 'Friends of Turbulent', de oprichters en CCO Walter Buydens.
Ter versterking van het werkkapitaal en de commerciële slagkracht plant het bedrijf een nieuwe kapitaalronde van 2 miljoen euro.
Bron: Force3
