Keuze ondervloer bepaalt duurzaamheid van laminaat en vinyl

Zowel laminaat als vinyl vergen specifieke ondervloeren, essentieel om het allerbeste uit de vloerbedekking te halen. Deze ondervloeren zijn multifunctioneel. Voorop staat het egaliseren van oneffenheden. Verder zorgen ze voor een betere warmte-isolatie en beschermen ze de vloer tegen damp en slijtage. Ten slotte ondersteunen ze de kenmerkende vloereigenschappen door het stap- en contactgeluid te reduceren en het loopcomfort te verbeteren. Afhankelijk van de soort en de toepassing ligt de focus eerder op het egaliserend vermogen, de geluidsisolatie of op een lage warmteweerstand voor de combinatie met vloerverwarming.

ONDERVLOER IS VAN CRUCIAAL BELANG

Laminaat en vinyl garanderen enkel de beloofde vloerkwaliteit als de onderlaag optimaal presteert. Behalve bij geïntegreerde systemen, zijn ondervloeren onontbeerlijk. Ze worden speciaal ontwikkeld voor de overeenstemmende vloerbedekking van hetzelfde merk. Dikwijls vervalt de garantie op de vloer wanneer u niet de aangeraden ondervloer gebruikt. Een goede ondervloer compenseert kleine oneffenheden tot 5 mm op 2 lopende meter en dekt voegen die kleiner zijn dan 5 mm breed en/of 4 mm diep. Ze beschermt de vloer mechanisch en verlengt de levensduur. Het loopcomfort en de akoestiek worden verbeterd.

MINIMUMEISEN ONDERVLOEREN
De Vereniging van Europese producenten van laminaatvloeren heeft een aantal eisen vastgelegd voor ondervloeren. Uiteraard doen fabrikanten hun best om op verscheidene punten beter te scoren dan dit minimum.
- Oneffenheden wegwerken: PC ≥ 0,5 mm; voor grotere oneffenheden gebruikt u een type met een hoger egaliserend vermogen.
- Warmte-isolatie: Rʎ ≥ 0,075 m²K/W.
- Vochtbescherming: SD ≥ 75 m.
- Vloerverwarming/-koeling: de som van de ondervloer + de vloer (Rʎ,B) moet onder een maximumwaarde blijven. De maximum R-waarde voor verwarmde vloeren = R ≤ 0,15 m²K/W, voor gekoelde vloeren R ≤ 0,10 m²K/W.
- Bescherming en loopcomfort: onderlagen zijn in staat permanente (meubelen, CC ≥ 2 kPa), dynamische (lopen, DL ≥ 10.000 cycli) en tijdelijke lasten (CS ≥ 10 kPa) op te vangen. Ook vallende voorwerpen (RLB ≥ 50 cm) mogen het oppervlak niet beschadigen.
- Geluidsreductie: een ondervloer met een hoge IS (impact sound waarde) dempt het geluid naar de onderliggende verdieping, zeker belangrijk in appartementen. De Europese norm is 18 dB, maar sommige ondervloeren scoren beter. Daarnaast vermindert de ondervloer ook loopgeluiden (RWS - Reflected Walking Sound) in de kamer zelf.

SOORTEN ONDERVLOEREN VOOR LAMINAAT

Hout leeft en het zachte oppervlak van de ondervloer zorgt ervoor dat het laminaat kan uitzetten of krimpen. Ondervloeren voor laminaat hebben een geïntegreerd dampscherm; het is wel nodig de voegen dicht te kleven met een dampdichte tape. Laminaat heeft een relatief lage warmte-isolatie, maar dankzij een ondervloer met een hoge warmteweerstand verhoogt de oppervlaktetemperatuur aanzienlijk. Hoe lager de thermische weerstand van het volledige vloersysteem, hoe sneller de kamer opwarmt en hoe geringer de energiekosten. 

Keuze afhankelijk van gebruik

Er zijn verschillende opties naargelang de ruimte waarin de laminaatvloer komt. De meest gebruikte types zijn slechts 2 mm dik. Voor ruimtes die niet constant worden belopen zoals slaapkamers en zolders volstaat een goede en budgetvriendelijke basisoplossing. Deze bestaat uit een beschermende laag, comfortzone uit polyolefineschuim met gesloten celstructuur en egaliserende zone.

In drukkere ruimtes zoals woonkamers en keukens is een geluidsabsorberende ondervloer aangewezen die zowel het impact- als reflectiegeluid in de kamer zelf vermindert. Het polyethyleenschuim met gesloten celstructuur keert steeds terug naar de oorspronkelijke vorm, sluit goed aan tegen het laminaat en reduceert het trommeleffect. Is het vooral de bedoeling de geluidsoverlast voor de buren te beperken, bijvoorbeeld op de bovenverdieping van een woning of in een flat, dan is een iets duurdere ondervloer aangewezen. De werkwijze voor deze drie types ondervloeren is telkens identiek:

• Leg de ondervloer in banen, parallel met de legrichting van het laminaat.
• Bij de eerste baan de ondervloer met flap 2 cm tegen de muur omhoog plaatsen.
• Leg de volgende baan met flap naast de eerste. Verwijder de kleefstrip van de eerste baan en kleef de flap van de tweede baan erover.
• Zorg ervoor dat de ondervloer steeds dicht aansluit en de folieflap perfect dicht kleeft.

Vloerverwarming

Gaat het om de benedenverdieping en ligt er vloerverwarming of -koeling, dan zorgt een 2 mm dikke ondervloer uit polyurethaanverbindingen op basis van plantaardige olie met minerale vullers voor een goede geluidsisolatie. Dankzij de zeer lage thermische weerstandsindex is deze tevens perfect voor vloerverwarming. De methode is gelijkaardig: rol de ondervloer open met de folie aan de bovenzijde. Plaats bij de eerste baan de ondervloer 2 cm tegen de muur omhoog. Leg de ondervloer in banen, parallel met de legrichting van de vloer. Doe dit baan per baan, naarmate de installatie van de vloer vordert. Zorg dat de banen elkaar niet overlappen, leg ze perfect naast elkaar.

Renovaties

Een dikkere (5 mm) ondervloer in harmonicavorm is dan weer ideaal bij renovatieprojecten, voor installatie bovenop een tegelvloer of bij oneffen ondergrond. Ze strijkt oneffenheden tot 4 mm glad en zorgt bovendien voor extra isolatie. Snijd de puzzel aan de rand af zodat de eerste strook tegen de muur past. Gebruik de puzzelrand om de ondervloer te monteren. Doe dit strook voor strook naarmate het leggen van de vloer vordert. Dicht de verbindingen van de ondervloer af door de kleefstrip te verwijderen en de DPM-flap van de volgende strook om te vouwen.

SPECIFIEKE ONDERVLOEREN VOOR VINYL

Vinyl is in tegenstelling tot laminaat zacht en flexibel en vereist een aangepaste ondervloer met een hoge compressiekracht. Het zeer dichte schuim ondersteunt het gevoeligere kliksysteem. De statische druk die de ondervloer aan moet kunnen, is door de fabrikanten vastgelegd op 400 kPa. Bij gelamineerde panelen ligt dit 20 keer lager. Voor vinyl dat op zich al waterdicht is, is bescherming tegen opstijgend vocht van minder belang. De goedkopere allround ondervloer uit 100% gerecycleerd polyester is slechts 1,15 mm dik, absorbeert het geluid en is geschikt voor elke kamer. Zoekt u echt een akoestische oplossing voor ruimtes op de eerste verdieping en flats, dan biedt een iets dikkere (1,2 mm) ondervloer met een miniem prijsverschil een uitstekende geluidsreductie naar de aangrenzende kamers. In combinatie met vloerverwarming komt vinyl extra tot zijn recht: deze vloeren zijn heel dun (4-6 mm) en hebben dus een zeer lage warmteweerstand. Specifieke ondervloeren van 1,55 mm ondersteunen de vloerverwarming, maar zijn ook ideaal voor andere ruimtes met hoge temperatuurschommelingen zoals veranda's.

Click underlay

Speciaal voor klikvinyltegels zijn er rollen op de markt van 1 m breed, 10 m lang en 1,5 mm dik. Ze zijn opgebouwd uit latex en een textielvlies, voorzien van een folie met een kleefstof waardoor de LVT-strook aan de ondervloer kleeft en de dimensie-stabiliteit verhoogt. Dit type houdt lawaai naar onderliggende verdiepingen tegen en heeft een licht egaliserende werking op bv. tegelvloeren. De underlay wordt los geplaatst met de folie naar boven, evenwijdig met de richting van de planken. De folie wordt achteruit getrokken tijdens het installeren van de klikpanelen. Opgelet: click underlay is geen vochtscherm. Gebruik op vochtige ondervloeren is niet toegestaan (max. 2% restvocht).

Zwevend MDF

Deze oplossing wordt meestal toegepast in combinatie met vinyl op rollen, maar kan ook bij LVT. Bij soepel vinyl dat al dan niet wordt verlijmd, is de conditie van de ondergrond uitermate belangrijk. Een cementgebonden egalisatieproduct op kritische ondervloeren en op hout leidt vaak tot onthechting of barstvorming. Een zwevend mdf-systeem is dan vaak de beste oplossing. De verhoging - inclusief de vloerbedekking - is 9 à 10 mm, of zelfs 14 à 15 mm met extra akoestische folie. Het onderpaneel is 3 mm, het bovenpaneel 4 mm, en wordt geschranst op elkaar geïnstalleerd. Beide panelen zijn 60x120 cm. Het onderpaneel heeft een folie met reactieve lijm.

Na de installatie wordt de ondervloer bewerkt met een linoleumwals. Meestal wordt onder de mdf-panelen een polyethyleenfolie van 4,5 mm aangebracht om onregelmatigheden uit te vlakken en de akoestiek te verbeteren. Het aluminium membraan in de folie houdt vochttransmissie tegen. Bij plaatsing op OSB-panelen of vloerverwarming is de akoestische folie overbodig. Deze kan bij vloerverwarming vervangen worden door plastic folie van 0,2mm. De maximale aaneengesloten oppervlakte voor het mdf-systeem is 100 m². Bij grotere oppervlaktes wordt een dilatatievoeg voorzien, net als bij muren en obstakels. Dit droog egalisatiesysteem vervangt ook meteen een klassieke egalisatie, waardoor de uiteindelijke kostprijs best meevalt.

Met dank aan: BerryAlloc, Forbo Flooring, Quick-Step, Invictus, Floorify