HET JUISTE KLEURACCENT

DE BELANGRIJKSTE TYPES GEKLEURDE BEGLAZING EN HUN TOEPASSINGEN

Net zoals de rijk gedecoreerde glas-in-loodramen cachet gaven aan de kerken en monumenten van weleer, kan een gekleurde beglazing in de hedendaagse architectuur en interieurvormgeving voor een bijzonder accent zorgen. Welk type glas men daarvoor aanwendt, hangt in grote mate af van wat men precies wil teweegbrengen. In dit artikel zetten we de verschillende productietechnieken voor gekleurde beglazing op een rijtje, waarbij in eerste instantie onderscheid wordt gemaakt tussen in de massa gekleurd, gelamineerd en gelakt of bedrukt glas.

IN DE MASSA GEKLEURD GLAS

Door bij de productie van een glasplaat pigment aan het glas toe te voegen, bekomt men in de massa gekleurd glas, dat onder andere toegepast kan worden in isolatieglas, of in interieurtoepassingen zoals binnendeuren en douchedeuren. In de massa gekleurd glas blijft steeds doorzichtig, maar de kleuropties zijn beperkt: het is enkel beschikbaar in groen, blauw, grijs en brons. Bovendien is het kleureffect sterker naarmate de glasplaat dikker wordt. Een grijze glasplaat van 10 mm zal met andere woorden grijzer en donkerder lijken dan een plaat van 6 mm. Een in de massa gekleurde glasplaat kan door middel van zandstralenof acideren eenvoudig mat worden gemaakt. Bij glasbreuk of nabestelling kan het evenwel mogelijk zijn dat de nieuwe glasplaat qua kleur niet helemaal overeenstemt met de oudere beglazing. Opteer daarom zoveel mogelijk voor dezelfde leverancier.

GELAMINEERD GLAS

Het in de massa gekleurd glas is echter het enige procedé waarbij het glasblad zelf effectief een kleur krijgt. Veel gebruikelijker is het om tussen twee glasbladen in een gekleurde laag toe te voegen. Doorgaans gebeurt dat met gekleurde PVB-folies, al kan men in speciale omstandigheden eveneens opteren voor een lamineerproces met aangekleurde giethars.

Gekleurde PVB-folies

Opteert men voor een standaard gelamineerd glas, dan kan men als tussenlaag in plaats van een gewone PVB-folie ook gekleurde PVB-folies toepassen. Verschillende producenten hebben hiervoor een vast gamma doorzichtige en ondoorzichtige folies voorhanden, waarmee men, door slim te combineren, een eindeloos aantal kleuren kan creëren. Voegt men daar bovendien een matte folie aan toe, dan ontstaat er een matte, gekleurde beglazing. Het aantal benodigde folies is in grote mate afhankelijk van de gekozen kleur, al speelt ook de glasdikte hierin een rol. Zo zijn er bij gelaagd gehard glas van 2 x 8 mm minimum vier PVB-folies nodig om de kromming van de glasplaten op te kunnen vangen. De juiste combinatie en volgorde van PVB-folies kan men veelal met een online configurator bepalen, maar men kan ook experimenteren met een kleine stalenset, wat volgens verschillende leveranciers een realistischer beeld zou scheppen. Om misverstanden en discussies te vermijden, is het in ieder geval van groot belang om voor bestelling een staal te laten maken van de exacte samenstelling. Gelaagd glas met gekleurde PVB-folies wordt onder andere toegepast in isolatieglas, voor balustrades en in het interieur. Toepassingen in de badkamer, bijvoorbeeld als douchescherm, worden, gezien de typische delaminatie van PVB-folies onder invloed van langdurige blootstelling aan water, evenwel afgeraden.

 

Aangekleurd giethars

Ook bij het alternatief voor met PVB gelamineerd glas – de met giethars gelamineerde beglazing – bestaan er echter opties om kleur toe te voegen. Dat doet men door de gebruikte gietharsen met pigment aan te kleuren. Het voordeel van de met giethars gelamineerde beglazing is dat ook minder gladde en uniforme glasplaten gelamineerd kunnen worden, maar het blijft vooral een ambachtelijke en arbeidsintensieve techniek. Het toepassingsveld beperkt zich daarom in grote mate tot restauratiewerken in beschermde en geklasseerde gebouwen.

GELAKT EN BEDRUKT GLAS

Wordt zowel bij het klare, in de massa gekleurde glas, als bij de gekleurde gelamineerde beglazing, mits een zekere beperking van de lichttransmissie, doorgaans de doorzichtigheid van de beglazing behouden, dan kan men onder gekleurd glas echter ook een heel ander type beglazing verstaan. Door een (enkel) glasblad langs één zijde te lakken of bedrukken, bekomt men namelijk een meestal opake glasplaat die in hoofdzaak voor decoratieve interieurtoepassingen wordt gebruikt. Afhankelijk van de applicatietechniek spreekt men over gelakt, gezeefdrukt of geprint glas.

LET OP VOOR THERMISCHE BREUK

Een belangrijk aandachtspunt wanneer men opteert voor een gekleurde beglazing, is het risico op thermische breuk. Een gekleurde beglazing zal immers meer warmte opnemen en vasthouden dan een volledig helder glas. Wordt gekleurd glas toegepast in buitenramen of -deuren, of als afwerkingspanelen voor bijvoorbeeld betonnen gevels, dan dient men met andere woorden steeds te opteren voor een geharde glasplaat. In interieurtoepassingen is dit in principe niet noodzakelijk, al zijn er ook uitzonderingen. Een gekleurde glasplaat die gebruikt wordt als spatwand achter het fornuis of als afwerking van een haardvuur, dient bijvoorbeeld wel gehard te zijn, aangezien ook daar het risico op thermische breuk bestaat. Voor dit soort toepassingen wordt echter veelal gelakt glas gebruikt, dat niet in alle omstandigheden gehard kan worden. Het gamma gehard gelakt glas is daarom nog relatief beperkt, al blijven producenten hun kleurenassortiment ook steeds uitbreiden.

Gelakt glas

Gelakt glas is exact wat de naam doet vermoeden: een floatglas dat langs de achterzijde in een specifieke kleur met natlak wordt gelakt. Het resultaat is een glasplaat die steeds integraal en volledig ondoorzichtig in één kleur is afgewerkt. De kleuropties in dit type beglazing zijn legio. Glasfabrikanten hebben een uitgebreid gamma standaardkleuren, en bieden daarnaast vaak nog de optie voor maatwerk aan. Standaard wordt er voor gelakt glas gebruikgemaakt van helder floatglas. Bij lichte kleuren wordt er, om een mooie afwerking zonder groene schijn te garanderen, echter het best gekozen voor extra helder glas, en voor een matte afwerking kan de voorzijde van het glas gezandstraald of geacideerd worden. Sommige fabrikanten bieden daarnaast een beperkt gamma gelakt gehard glas aan. Gelakt glas is in eerste instantie bestemd als afwerkingsmateriaal voor wanden en meubilair. Omdat de achterzijde niet aantrekkelijk is en de laklaag beschadigd kan worden, wordt het quasi altijd tegen of op iets gemonteerd. Daarbij dient men attent te zijn dat de gebruikte siliconen of bevestigingsmiddelen compatibel zijn met de verflaag. Zo niet, dan kan er een chemische reactie plaatsvinden, met degradatie van de laklaag tot gevolg. Maak daarom steeds gebruik van de producten die door de glasproducent worden voorgeschreven.

Geëmailleerd glas

Een andere mogelijkheid is om de achterzijde van de glasplaat met emailverf te kleuren. Deze verf wordt aangebracht met een rollercoater, waarna het geheel thermisch gehard wordt. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het klassieke geëmailleerde glas, waarbij de verf volvlak wordt aangebracht, en het gezeefdrukte glas, waarbij met behulp van de zeefdruktechniek een bepaald patroon wordt gecreëerd. De esthetische mogelijkheden zijn in dat opzicht uiteenlopend: men kan verschillende kleuren combineren, (repetitieve) patronen creëren en eventueel bepaalde delen van het glas doorzichtig laten. Ook op technisch vlak heeft het geëmailleerde glas zijn voordelen. De thermische behandeling resulteert immers in een gehard glas en een hogere duurzaamheid van de verflaag. Hierdoor kan het geëmailleerde en gezeefdrukte glas, in tegenstelling tot gelakt glas, bijvoorbeeld wel in een dubbele beglazing worden ingebouwd, waarbij de gekleurde laag op positie vier terechtkomt. Interieurtoepassingen blijven tot op heden echter nog steeds de belangrijkste.

Digital Print

In plaats van kleuren en patronen met een rollercoater aan te brengen, kan men ten slotte nog opteren voor een digitaal geprinte afbeelding. Door de lagere viscositeit wordt hiervoor emailinkt gebruikt, die met een aangepaste inkjetprinter wordt aangebracht. De digitalprinttechniek biedt eindeloze esthetische mogelijkheden en een enorme flexibiliteit, in combinatie met dezelfde technische voordelen als het gezeefdrukte glas. Dit kan interessant zijn voor interieurtoepassingen, maar net zo zeer voor gevelafwerkingen.