Ook kmo's kunnen productie optimaliseren door te automatiseren

Investeringen vragen wel de nodige begeleiding

Het belang van automatisering tijdens het productieproces blijft alsmaar toenemen. In het verleden waren de systemen daarvoor enkel weggelegd voor grote (vermogende) bedrijven, maar tegenwoordig zijn er ook verschillende oplossingen beschikbaar voor kmo’s. Kleine ingrepen – zoals een automatische verdeelwagen of een CNC-gestuurde pers – kunnen reeds een groot verschil maken. Wanneer u kiest voor automatisatie, is het wel cruciaal om u te laten bijstaan door een gespecialiseerd bedrijf. Zo worden zeker de juiste ingrepen uitgevoerd.

Voordelen van automatiseren

Het doel van automatisering is om de productie zo gebruiksvriendelijk mogelijk te vereenvoudigen. Dit levert niet alleen voordelen op voor de productie zelf, maar ook voor de operator. Risicovolle en repetitieve taken worden uit handen genomen, waardoor de operator zich kan richten op werkzaamheden met een hogere toegevoegde waarde.

De redenen om voor automatisering te kiezen kunnen erg uiteenlopend zijn. Maar dergelijke systemen brengen ook nog andere voordelen met zich mee.

• Ten eerste zorgt een (gedeeltelijke) automatisering van het productieproces voor een aanzienlijk tijdswinst. Die tijdswinst is onder andere belangrijk om kort op de bal te kunnen spelen (klanten verwachten dat ook meer en meer), maar om toch nog enige flexibiliteit te behouden in de productie.
• Ten tweede verkleint automatisering het risico op eventuele productiefouten en beschadigingen. Er moeten immers minder manuele handelingen worden uitgevoerd.
• Ten slotte heeft ook het personeel baat bij automatisering. Door te investeren in de nodige werkplaatsinrichting kan het tillen en sleuren van zware stukken verholpen worden, met minder rugklachten tot gevolg. Verstelbare montagetafels leiden eveneens tot meer ergonomie.

Heel wat oplossingen

Robots

In de hedendaagse hoogtechnologische maatschappij zijn er reeds heel wat oplossingen beschikbaar om een productieproces volledig te optimaliseren, zoals collaboratieve robots en mobiele industriële robots (MIR’s).

Collaboratieve robots zijn klein, flexibel en snel inzetbaar en kunnen worden gebruikt om stukken te verplaatsen. MIR’s bewegen volledig automatisch over de werkvloer om de nodige onderdelen en materialen naar de juiste plaats te brengen.

Internet of Things (IoT)

De productie kan ook geoptimaliseerd worden door machines via een applicatie te verbinden met de smartphone of tablet. Zo kan niet alleen de productie worden geobserveerd, ook de software en hardware kunnen in de gaten worden gehouden. Dat maakt het eenvoudiger om in te schatten wanneer onderhoud moet worden ingepland en of er eventueel vervangonderdelen moeten worden besteld.

Niet voor kmo’s?

Bovenstaande oplossingen zijn echter veelal te duur voor kmo’s. Bovendien is er ook nog de vraag hoe - wanneer een kmo dezelfde machines aanschaft als een groot bedrijf - men dan het verschil zal kunnen maken in flexibiliteit en kwaliteit. Daarom zijn er voor kleinere bedrijven andere oplossingen beschikbaar, waardoor ze toch kunnen opboksen tegen de concurrentie van grote bedrijven.

Wanneer interessant?

Er zijn verschillende redenen waarom het interessant kan zijn om te investeren in de (deelse) automatisering van het productieproces:

• Wanneer het door de krapte op de arbeidsmarkt moeilijk is om geschikt personeel te vinden;
• Wanneer de loonkost te hoog is ten opzichte van het product;
• Wanneer het bedrijf over onvoldoende productiecapaciteit beschikt (bijvoorbeeld, te veel werk om te verwerken in één shift en te weinig voor twee shifts);
• Wanneer er onvoldoende ruimte beschikbaar is in het bedrijf. Door het optimaliseren van de workflow en door eventueel te kiezen voor een automatisch magazijn, kan immers heel wat ruimte worden bespaard!
• ...

Welke aspecten automatiseren?

In de meeste schrijnwerkerijen is het zaag- en bewerkingscentrum reeds geautomatiseerd. Daarnaast zijn er echter ook nog heel wat andere mogelijkheden.

Automatisch platen- of profielmagazijn

Er zijn meerdere ingrepen waardoor de workflow kan worden geoptimaliseerd. Zo kan het platen- of profielmagazijn worden gekoppeld aan de verschillende machines uit de productie. Een automatische verdeelwagen stuurt de stukken dan naar de nodige bewerkingsmachine. Dezelfde verdeelwagen zorgt er dan ook voor dat de stukken na bewerking op de juiste plaats gestockeerd worden.

Een automatische verdeelwagen is echter geen noodzaak. Een systeem voor automatische belading en ontlading kan ook reeds voldoende zijn. De stukken worden dan gewoon verplaatst door de bediener van de bewerkingsmachine.

Automatische kantenlijmer

Ook een kantenlijmer kan volledig worden geautomatiseerd door middel van een barcode op het te bewerken paneel of profiel. Door de code te scannen, weet de machine welke verlijmingen dienen te gebeuren. Een belangrijk voordeel van dergelijke machinale (automatische) verlijming is dat er minder lijm wordt gebruikt. Op die manier wordt er niet alleen lijm en geld bespaard, er is ook minder tijd nodig om de overtollige lijm schoon te maken.

Gekoppeld aan de kantenlijmer bestaan er ook tal van retoursystemen waardoor werkstukken via een transportband teruggevoerd worden om alle bewerkingen uit te voeren. De doorvoersnelheid kan voortdurend bijgesteld worden naargelang de snelheid van de kantenlijmer. Afgewerkte onderdelen kunnen daarna (automatisch) afgekeurd of gestapeld worden.

CNC-gestuurde (hoek)persen

Voor schrijnwerkerijen die ramen en deuren produceren kan het interessant zijn om te investeren in een CNC-gestuurde pers. Om de hoeken van een raam of deur te persen, hoeft de bediener enkel de gegevens in te voeren in de computer.

Wanneer met een barcode gewerkt wordt, is zelfs die handeling niet meer nodig. Bij een CNC-gestuurde pers zijn de persmessen automatisch ingesteld, dus de bediener hoeft ze niet manueel te verwisselen.

Ergonomische werkplaatsen

Bovenstaande aanpassingen zorgen er ook voor dat de werkplek ergonomischer wordt, want het personeel moet zelf minder (of zelfs niet langer) stukken heffen en verplaatsen. Het kan echter lonen om nog extra tegemoet te komen aan het welzijn van uw medewerkers door bijvoorbeeld te investeren in aangepaste montagetafels.

Aandachtspunten bij automatiseren 

Bij het automatiseren van het productieproces mag echter niet achteloos te werk worden gegaan. Er moet sowieso rekening worden gehouden met enkele belangrijke aandachtspunten.

Goede begeleiding

Vooraleer kan worden overgegaan tot een automatisering van uw productieproces, is het noodzakelijk om u goed te laten begeleiden. Bedrijven die gespecialiseerd zijn in automatisering gaan steeds in gesprek met hun klant, om daarna de specifieke situatie te analyseren. Pas dan kan worden bepaald welke ingrepen nodig zijn om de werksituatie en productieflow te optimaliseren.

Daarbij wordt steeds met een totaalplan gewerkt dat stap voor stap kan worden uitgevoerd. Dat plan start dan bijvoorbeeld met kleine aanpassingen in de werkplaatsinrichting of met grotere investeringen die wel snel kunnen worden terugverdiend.

Investeringen noodzakelijk?

Er moet steeds goed in overweging worden genomen welke processen baat hebben bij een automatisering, want dat brengt een grote investering met zich mee. Niet alleen de hoogtechnologische machines – en bijhorende software – moeten worden gefinancierd, er moeten ook opleidingen voorzien worden voor het personeel zodat zij met de nieuwe systemen overweg zouden kunnen.

Het heeft dus geen enkele zin om te gaan ‘overinvesteren’. Bovendien kan het productieproces soms reeds vereenvoudigd worden door de machines op een logische manier op te stellen en/of door te opteren voor een tussenoplossing met gestuurde traditionele machines.

Software

Daarnaast moet ervoor worden gezorgd dat u over de juiste software beschikt. Dat geldt niet alleen voor het commerciële gedeelte (dus de mogelijkheden voor de klant), maar ook voor de productie. Door met een geschikt softwarepakket aan de slag te gaan, kan het productieproces aanzienlijk ingekort worden omdat (een deel van) de logistiek wordt opgevangen door de computer.

Zo kan de database van het platen- of profielmagazijn op ieder moment de juiste stock weergeven, of zorgt de supervisor software ervoor dat een plaat op het juiste moment bij de gepaste machine terechtkomt ...

Om gebruik te kunnen maken van een geautomatiseerd productiesysteem, moet ook alle digitale informatie beschikbaar zijn. Daarom wordt het ontwerp van een product of project idealiter opgebouwd in een CAD/CAM-systeem.

Met dank aan Haco Trading, Robland, Rogiers, Tryma en Viva Machines