VERDICHTINGSWALSEN STEEDS EFFICIENTER EN ERGONOMISCHER

VERDICHTING GEOPTIMALISEERD DANKZIJ TECHNOLOGIE

Verdichtingswalsen zijn essentieel bij funderings- of wegenwerken om te zorgen voor een solide basis waarop later gereden of gebouwd kan worden. Ze zijn echter veel meer dan louter een zwaargewicht op de werf; door de technologische mogelijkheden zijn de machines vrij intelligent geworden, waardoor het proces van het verdichten zelf een pak sneller, accurater en rendabeler geworden is.

DE WALS

De walsen zijn vervaardigd uit staal en bevatten al dan niet trillingsgewichten aan de binnenkant. Opvallend is dat de walsen voor asfalt aan de buitenkant licht afgerond zijn naar de binnenkant (convex). Mochten die recht zijn, dan zou de wals strepen trekken in de ondergrond tijdens het verdichten, wat het resultaat uiteraard allerminst ten goede komt.

Walsmes

Door de druk van het verdichten wordt het materiaal van de ondergrond ook lateraal verplaatst - denk aan het platdrukken van een ballon, waarbij die ballon zich uitzet naar de zijkanten. Bij het verdichten van asfalt wil men dit uiteraard vermijden; het asfalt dat zo naar de zijkanten 'wegloopt', gaat verloren en kan bovendien andere zaken beschadigen. Om dit te vermijden, bestaan er speciale walsmessen die op de wals worden gemonteerd. Die houden dat weglopen tegen bij het walsen van de buitenste lagen van het asfalt en zorgen zo voor een propere rand.

SPECIFIEK ONTWIKKELD VOOR DE TOEPASSING

Zeg ook niet zomaar gewoon 'wals' tegen de machine: er bestaan tal van types in allerlei vormen en groottes, afhankelijk van bijvoorbeeld de ondergrond of de specifieke toepassing.

Handbestuurd

Enerzijds heb je de kleinere, manueel bediende machines zoals trilstampers en trilplaten. Daarnaast bestaan er handbestuurde trilwalsen, kleine machines met een dubbele rol waar men dan achter loopt of die bestuurd worden met een afstandsbediening. 
Die machines gaan van 150 kg tot net een ton en worden voornamelijk ingezet voor afwerkingslagen. De machines werken met dynamische verdichting.

Voertuigen

Bij de grotere walsen wordt een onderscheid gemaakt tussen drie types, die onderling duidelijke verschillen vertonen:

• tandemwals: voor asfalt- en wegenwerken;
• kofferwals: voor het grondwerk;
• bandenwals: kan ingezet worden voor de beide sectoren.

Elk type heeft dan nog een onderverdeling volgens het gewicht van de machine. Dat begint bij compacte machines van 1,5 of 4,5 ton, over tandemwalsen van 8 à 12 ton of kofferwalsen van 16 ton, tot bandenwalsen die kunnen gaan tot 28 ton (door het gebruik van afzonderlijke gewichten die geïnstalleerd kunnen worden in de machine).

TANDEMWALS

De asfalt- of tandemwals wordt gekenmerkt door haar beide walsen, zowel vooraan als achteraan. Bij tandemwalsen spreken we over een bedrijfsgewicht van 1,5 tot 12 ton. Ze worden gebruikt voor het verdichten van asfalt, zoals bij wegenwerken of de aanleg van een parking. De kleinere tandemwalsen worden ook gebruikt bij klinkerwerkzaamheden, voor het verdichten van het zandpakket dat onder de klinkers gelegd wordt.

Indien de walsen dynamisch verdichten, kan de mate van verdichting afzonderlijk ingesteld worden: trilling enkel op de rol vooraan, of op beide tegelijkertijd.

Sproeien

Bij het walsen op asfalt wordt er standaard water op de walsen verneveld. Dit zorgt voor een dunne laag tussen het staal en het asfalt, zodat dat niet op de wals blijft plakken. Dat kan vooral het geval zijn bij 'koude' walsen bij het begin van het walsproces.

KOFFERWALS

De kofferwals haalt haar naam uit haar toepassing: het verdichten van de 'koffer' (de onderste lagen van de grond). Omdat de wals zich moet verplaatsen over vrij ruw terrein, wordt de kofferwals gekenmerkt door een wals vooraan, met banden op de achteras. Die banden zorgen dan voor de nodige grip op het terrein, zodat de wals überhaupt uit de voeten kan op het terrein.

Banden

Doorgaans wordt er gekozen voor banden met een wafelprofiel voor het leeuwendeel van de toepassingen. Maar op sommige terreinen, zoals slechte grond, schuine kanten of hellingen, is een stuk meer grip nodig; dan wordt er overgestapt op tractorbanden. Voor meer stabiliteit worden de banden additioneel nog gevuld met zowel lucht als water. Daar wordt antivriesmiddel aan toegevoegd, zodat het water in de banden tijdens kille overnachtingen op de werf niet bevriest.

BANDENWALS

De bandenwals heeft aan zowel de voor- als achterkant banden en wordt ingezet bij bv. wegenwerken voor de eerste verdichting, bij het vastrijden van een slijtlaag in een kleeflaag, maar ook voor het verdichten van toplagen waar trillingen uit den boze zijn. 

Het grote verschil met andere walsen is zijn gewicht: 'leeg' weegt de machine zo'n 8 ton, maar door het toevoegen van ballast kan de machine verzwaard worden tot 10 à 16 ton (voor asfalt) of tot 28 ton (voor grondwerken).

Voor een optimaal rendement staan de voorste banden geschrankt ten opzichte van de achterste banden. Zo kan de machine toch de volledige strook verdichten.

Luchtbanden

Doordat het nog steeds gaat over luchtbanden, kan de druk aangepast worden aan het gewicht van de bandenwals. Zo kan men steeds een optimale verdichting verkrijgen op de ondergrond, maar zorgt men ook voor een geschikt contact tussen band en ondergrond; te harde banden staan bol, wat zich zal vertalen in het walsoppervlak. Bij te zachte banden is het een omgekeerd verhaal; de band staat als het ware hol, waardoor je effectief randen trekt in het oppervlak. De druk kan worden ingesteld per as (voor- of achteras), waarna een compressor op de machine de bandendruk autonoom regelt, zodat die druk constant blijft. De banden worden hier ook besproeid (met een antikleefmiddel) tegen het kleven.

SLEUVENWALS

Dan is er nog de sleuvenwals, een kleinere, telegeleide machine die specifiek ontworpen is voor het verdichten van de ondergrond in de sleuvenbouw (bv. rioleringswerken). Die wals van 1,5 ton wordt verder gekenmerkt door zijn rollen met toppen (zogenaamde stamp- of schaapvoeten).

DRAAIEN

Er zijn twee technieken om de wals te laten manoeuvreren of draaien: enerzijds door de walsen of banden te laten pivoteren; dit is het multifunctionele systeem. Tevens is er het kniksysteem, waarbij de wals een hydraulische knik bevat die de machine laat draaien.

Krabmodus

'Pivotwalsen' kunnen in 'krabmodus' gaan, waarbij de voor- en achterkant in tegengestelde richtingen worden gedraaid, met als resultaat dat die geschrankt staan. Op die manier creëert de wals een groter walsoppervlak, wat handig is bij werken over een langere afstand; zo kan hij bredere stroken in één keer bewerken.

Comfortabel draaien

Voor een betere besturing bestaat de wals eigenlijk uit twee afzonderlijke rollen. Zo worden frictie en schade aan het wegdek voorkomen: door te werken met twee rollen, kan de buitenste rol een grotere draaicirkel nemen zonder over het oppervlak te schuren, waardoor schade voorkomen wordt.

GEBRUIKSGEMAK VOOR ALLES

De bestuurdersstoel kan verschoven worden om een maximaal overzicht te behouden op het walswerk. De stoel kan ook in diverse hoeken gezet worden en zelfs 180° gedraaid worden als de wals achteruit moet rijden. Vanuit de cabine heeft de bestuurder zicht op de zijkant van de wals of de buitenste band, zodat de wals steeds op zijn lijn blijft.

Meetwaarde op gps

Tijdens het meten worden de meetwaarden gekoppeld aan het gps-systeem. Zo heeft de bestuurder een visueel overzicht van de werf; met kleurcodes ziet hij meteen welke zones reeds goed zijn en welke nog extra verdicht moeten worden, én ziet hij of de verdichting overal even groot is.