SMART FACTORY AUDI INVESTEERT OOK IN DUAAL LEREN
Robotrijke autoproducent helpt installatie- en onderhoudstechnici opleiden
Honderden robots op een productiesite van 540.000 m². Audi Brussels vormt een technisch zeer uitdagende locatie. Daarbij komt dat de autobouwer op het moment van schrijvenin een afsluitende fase zit van de transitie naar een nieuwe elektrische SUV, inclusief batterijproductie. Toch is de fabriek in Vorst al sinds 2012 één van de industriële sterkhouders die hun schouders zetten onder het principe van 'duaal leren'. Total Industrial Maintenance ging langs bij het merk met de vier ringen en vroeg coördinator Heleen Devriese om duiding bij het opleidingsproject.
DUAAL LEREN
Om tegemoet te komen aan de prangende vraag van de industrie naar beter geschoolde technici, bestaat sinds een aantal jaar de mogelijkheid om zowel op school als op de werkplek te leren. Voor Vlaanderen heet het systeem 'duaal leren'; in Wallonië is dit concept nog niet helemaal uitgewerkt en bestaan er varianten op 'formation en alternance'.
Installatietechnicus
Concreet komt het erop neer dat er in een derde graad TSO (Algemeen Secundair Onderwijs/ Technisch Secundair Onderwijs) een leertraject gevolgd kan worden waarbij een zestal weken per jaar bij een effectief bedrijf de opleiding kan gebeuren, inclusief drie weken stage. Daarnaast is er ook opleiding op school met materiaal van het stagebedrijf. Het eerste jaar (5e jaar Secundair Onderwijs) ligt de nadruk - naast de technische leermodules - erg op veiligheid. Het laatste opleidingsjaar vervolmaakt dan de kennis en kunde van preventief onderhoud. Na deze twee jaar succesvol afgelegd te hebben, ontvangen de leerlingen een diploma elektromechanica. Bovendien reikt Audi dan ook een certificaat uit.
Onderhoudstechnicus
Na twee jaar opleiding tot installatietechnicus kan (voorlopig) enkel bij Audi verder een opleiding tot onderhoudstechnicus gevolgd worden in het Se-n-Se (secundair-na-secundair) Technisch Onderhoud. Dat jaar bestaat uit een opleiding van tien weken, die zowel bij een opleidingscentrum als bij een bestaande firma kan gebeuren. Twintig weken stage vervolledigen de opleiding Onderhoudstechnicus.
Hogere studies
In plaats van een opleiding Technisch Onderhoud kan de gediplomeerde installatietechnicus ook kiezen voor een professionele bachelor aan de hogeschool, waarna middels een schakeljaar een academische bachelor industrieel ingenieur behaald kan worden.
PILOOTPROJECT BIJ AUTOCONSTRUCTEUR
Na een eerdere periode van de nodige gesprekken en voorbereidingen begon de eerste lichting leerlingen met 'duaal leren' bij Audi in september 2012. De autoproducent ging - in samenwerking met IrisTech+ (Centrum voor beroepsreferenties van de Metaalverwerkende Nijverheid en de Technologische Industrie te Brussel) - daarvoor in zee met partnerscholen GO! TA Halle en Instituut Don Bosco uit Sint-Pieters-Woluwe. Als technische uitdaging kan de site tellen: 540.000 m² waar hightech oplossingen zoals robots en automatisch geleide voertuigen (AGV's) de dienst uitmaken.

Vijf lichtingen duaal leren
Sinds de start in 2012 zijn intussen al vier lichtingen leerlingen afgestudeerd bij Audi in Vorst. “Meer dan de helft van degenen die startten in de opleiding, sloot deze ook succesvol af", weet coördinator Duaal Leren Heleen Devriese. “Wij hebben momenteel ook een dertigtal oud-leerlingen van dit project in dienst."
Onderwijs bij Audi
Tijdens de twee jaren opleiding leerden de studenten Audi Brussels heel goed kennen.
“In de opleiding voor de derde graad brengen aspirant-installatietechnici per jaar zes weken door op ons bedrijf; drie weken opleiding en drie weken stage. Voor de leerlingen die de opleiding onderhoudstechnicus volgen, loopt dat op tot acht à tien opleidingsweken en twintig weken stage. De opleidingen vinden voor het SO plaats op school én bij Audi; daarvoor beschikken wij over een apart gebouw waarin robotcellen waarheidsgetrouw werden nagebouwd. Voor Se-n-Se vinden de opleidingen ook daar plaats, maar eveneens op de locaties van IrisTech+."

Combinatie van twee modellenlijnen
Audi Brussels zit in een transitieperiode waarbij de productielijn voor de Audi e-tron wordt geïnstalleerd, terwijl ook nog de diverse A1-uitvoeringen worden gemaakt. “Dat schept natuurlijk de nodige uitdagingen", weet secretaris-generaal Andreas Cremer. “De blijvende vraag naar het succesvolle A1-model noopt ons om productie en installatie van productie te combineren. Voor onze leerlingen duaal leren vertaalt zich dat ook in het opleidingscentrum, waar ze zowel roboticatoepassingen voor de productie van de A1 als de applicaties voor de fabricage van de elektrische e-tron terugvinden."
WIN-WINSITUATIE
Zowel voor de leerlingen/studenten als voor de industriële partner - los van de sector waarin die actief is - biedt duaal leren voordelen.
Gewapend op de arbeidsmarkt
“De leerlingen krijgen dankzij duaal leren een opleiding die volledig up-to-date is, én gegeven door professionals", weet Heleen Devriese. “Daarenboven nemen ze de ervaringen in een echte industriële omgeving mee op de arbeidsmarkt, waardoor ze vaak een streepje voor hebben."
Opvolging evolutie
Voor de firma die de studenten ontvangt, biedt duaal leren een perspectief op mogelijke werknemers. “Het opleiden van die jongeren laat toe om hun potentieel in te schatten en hun evolutie op te volgen", verklapt de coördinator. “Naast technische bagage en vaardigheden letten wij ook op de 'soft skills': hoe zijn de leerlingen in teamverband, kunnen ze goed communiceren … Wanneer ze na het afstuderen dan misschien bij Audi aan de slag gaan, hebben ze ook al een stuk van het leertraject voor nieuwe werknemers doorlopen."
DUAL CONNECT: NIET UIT HET OOG
Wie na het volbrengen van de opleiding tot installatietechnicus kiest voor verdere studies, wordt niet meteen vergeten. “Voor hen hebben we 'Dual Connect'. Dit programma zorgt ervoor dat we in contact blijven met de studenten. Zo ontvangen ze uitnodigingen voor opendeurdagen, vergaderingen … Bovendien staan wij ook zeer open om hun de mogelijkheid te bieden bij ons stage te lopen of een vakantiejob uit te oefenen. Uit het oog is bij Audi niet uit het hart."
HELEEN DEVRIESE
De coördinator Duaal Leren van Audi Brussels is er sinds september 2016 in dienst. Voorheen behaalde ze een bachelor Leerkracht Secundair Onderwijs en een master Taal- en Letterkunde. Na het afstuderen ging Heleen Devriese aan de slag als taaldocent aan de Vives Hogeschool, waar ze o.a. ook met Automotive Management (een keuzetraject binnen Handelswetenschappen en Bedrijfskunde) in aanraking kwam. Daarna werd ze raadgever Taalbeleid voor technische opleidingen in Brussel.

AUTOCONSTRUCTIE IN TRANSITIE
Audi Brussels - dat al de succesvolle A1-modellen produceerde - start in augustus 2018 met de productie van zijn eerste volledig elektrisch aangedreven SUV, de e-tron, en produceert daarvoor ook de batterijen, een nieuwe vaardigheid voor de Belgische fabriek. De omschakeling naar de productie van de e‑tron - zowel voor gebouwen als voor productieinstallaties - vergde een investering van 600 miljoen euro. Hoewel de autoconstructeur prat gaat op zijn 'smart factory', betekent dit niet het einde van menselijke werkgelegenheid. “Er is een verschuiving naar hoger opgeleid personeel", weet secretaris-generaal Andreas Cremer. “Robots moeten door hen geprogrammeerd en onderhouden worden."