5 - VOORSCHRIJVEN
Werken met architectonisch beton is een vak apart, dus het is belangrijk dat er met een fabrikant wordt gewerkt die weet wat hij doet. Dat kan bijvoorbeeld door te kiezen voor een fabrikant die is aangesloten bij de vereniging FEBELARCH. De leden onderschrijven namelijk een charter dat bestaat uit tien controleerbare kwaliteitspunten. Daarnaast gelden voor architectonisch beton erg strenge esthetische en kwalitatieve eisen. Bij het voorschrijven moet u dan ook zeker verwijzen naar de PTV 21-601, het normatieve document voor architectonisch beton. Het referentiedocument beschrijft onder andere welke toleranties toegelaten zijn inzake kleurverschillen, het aantal luchtbellen en afmetingen.
TOLERANTIE OP KLEURVERSCHILLEN
Bij architectonisch beton zijn lichte kleurschakeringen en nuances eigenlijk onvermijdelijk. De norm beweert dan ook niet dat er geen kleurverschillen mogen zijn, maar definieert het kader waarbinnen die mogen variëren. Indien nodig, gebeurt de kleurcontrole in drie stappen. Ten eerste vindt er steeds een visuele controle plaats. Zorgt die controle voor discussie, dan wordt de BE-grijsschaal gebruikt. Daarbij heeft elke schaal een ΔE van 2,5 ten opzichte van de volgende. Voor architectonisch beton geldt een tolerantie-eis van 7,5 of 10, dus het beton mag maximaal drie of vier schalen afwijken. Gekleurd beton wordt vergeleken aan de hand van zwart-witfoto’s. Indien ook de grijsschaal geen duidelijkheid brengt, kan als derde mogelijkheid gebruik worden gemaakt van een colorimeter. Daarbij worden met een sjabloon (van 50 op 50 cm) dertien meetpunten aangeduid. Op twee meetplekken wordt het gemiddelde van die dertien meetpunten berekend. Het verschil tussen beide gemiddeldes dient kleiner te zijn dan de tolerantie die van toepassing is.
TOLERANTIE OP AANTAL LUCHTBELLEN
Voor de beoordeling van de tolerantie op luchtbellen wordt er gebruikgemaakt van de CIB-luchtbelschaal. Die schaal bevat foto’s van beton met luchtbellen, verdeeld over vijf klassen. Architectonisch beton met een onbewerkte cementhuid dient te voldoen aan klasse 1, elementen met een bewerkte cementhuid dienen te voldoen aan klasse 2. Aangezien architectonisch beton echter voornamelijk horizontaal wordt gestort, zorgen luchtbellen slechts zelden voor moeilijkheden.
TOLERANTIES OP AFMETINGEN
Aangezien afwijkingen in de afmetingen voor grote problemen kunnen zorgen bij de montage, gelden daarvoor minimale toleranties. Dat heeft ook te maken met de hoge esthetische eisen voor architectonisch beton, want enkel met correcte afmetingen kunnen de voegen een gelijke breedte hebben.
HERSTELLINGEN
Het normatieve document beschrijft dat herstellingen zijn toegelaten, maar ook na herstel moet het architectonische beton voldoen aan alle eisen. Scheuren hoeven niet altijd hersteld te worden, dat is immers eigen aan beton. Volgens de norm mag de maximale opening wel slechts 0,2 mm bedragen, dit vanwege de duurzaamheid en het esthetische uitzicht.
