Gevels renoveren met aluminium cassettes

Hoe accentarchitectuur tijdperken verbindt

De huidige regelgeving inzake energie- en vochtbeheersing sluit bij renovatieprojecten vaak verschillende gevelafwerkingsmaterialen uit. De uiteindelijke keuze wordt immers meer en meer ingegeven door een aangepast evenwicht tussen esthetiek, energie-efficiëntie en vochthuishouding. Gevelrenovatie met aluminium cassettes biedt een duurzame oplossing die deze drie pijlers verenigt.

Voor- en nadelen

Voordelen

• Beperkte belasting op de draagmuur: aluminium constructies hebben een relatief laag eigen gewicht, wat ze breed toepasbaar maakt in situaties waarbij de meer klassieke, maar zwaardere voorhangconstructies (bv. pannen en leien) geen optie zijn.
• Esthetische vormeigenheid: er wordt op de markt weliswaar een gamma van cassettesystemen aangeboden dat qua maatvoering en vormgeving een vaste standaard aanhoudt, maar een enorm aandeel blijft hier nog altijd maatwerk. Dit maakt dat men voor een compleet eigen, onbeperkte vormesthetiek kan gaan.
• Warmtetransmissie en coatings: zuiver aluminium heeft de reputatie om aan intense warmtetransmissie te doen naar de achterliggende structuren. In gevallen waarbij bijkomende joules zijn gewenst, is dit welgekomen. Voor alle andere gevallen bestaan er tegenwoordig coatingsystemen die op gecontroleerde wijze de thermische eigenschappen van het aluminiumoppervlak kunnen wijzigen en regelen, waardoor het gevelvlak zonwerend zal werken.
• Snelheid van uitvoering: na de voorbereiding, opbouw en uitlijning van de draagstructuur is de opbouw van een wand in alucassettes eigenlijk kinderspel, temeer omdat alle dag­kant- en passtukken, overgangsprofielen en retours a priori op maat werden gemaakt. Aanpassingen ter plaatse zijn daarom veeleer uitzondering dan regel.
• Geen kleurbeperking: alucassettes worden na het gedeelte machining en laswerk standaard voorzien van een poeder­laklaag in een RAL-kleur naar keuze. Soms ondergaan de cassettes ook een anodisatie, maar dat is veeleer de uitzondering, wegens de hogere prijs en het risico op kleurverschillen.
• Tijdperken overbruggen: alu­cassettes vormen een van de weinige alternatieven die een aangename overgang tussen een moderne nieuwbouw en de bestaande oude architectuur kunnen realiseren, zonder daar­bij in schreeuwerige wansmaak te vervallen. De bijna onbeperkte keuze in kleur en vorm is daar uiteraard niet vreemd aan, maar ook de neutrale, rustige wafelstructuur die de beklede gevel uitstraalt, is hier bepalend.
• Onderhoudsvriendelijk: in principe is de regen het hele jaar door de poetsvrouw van dienst, dit dank­zij de efficiënte waterafvoer, die eigen is aan een cassettesysteem. Die zorgt ervoor, in combinatie met een degelijke topcoating, dat het gevelvlak in hoge mate zelfreinigend werkt.

Nadelen

• Wachttijd: de productie op maat van vooral integrale cassettesystemen, inclusief anodisatie en coating, is significant tijdsbelastend; wachttijden worden niet uitzonderlijk in maanden uitgedrukt.
• Kostprijs: in vergelijking met vlakkeplaattoe­passingen in aluminium – die standaard op een draagstructuur worden verlijmd – is een cassettesysteem merkelijk duurder. Anderzijds zijn de architecturale mogelijkheden bij plaat­systemen dan weer veel beperkter.

De techniek

Voorbereiding

Het type voorhanggevel op basis van aluminium cassettes valt onder de verzamelnaam 'geventileerd gevelsysteem'. Om een dergelijke applicatie op een correcte - en dus genormeerde - wijze te kunnen aanbrengen, is het volledig bloot maken van de draagmuur vereist. Na het aanbrengen van de isolatielaag - dit zijn meestal harde PU-platen (tand en groef) - kan de achterliggende, dragende structuur van het cassettesysteem worden opgebouwd. Net als in de diverse types alucassettes zelf bestaat er een enorme verscheidenheid in de ophangsystemen. De basis wordt echter in alle gevallen gevormd door een lattenraster van hout (SLS/CLS-kepers), geëxtrudeerd aluminium of eventueel kunststof.

Fixatie

De fixatie van het lattenwerk door de isolatielaag gebeurt standaard bij wijze van afstandsschroeven, die aan de 'plug'-kant in de draagmuur worden vastgeschroefd. De integriteit van de draagmuur is hier uiteraard een absolute noodzaak.

Aan de spouwzijde zit er dan een tegendraadse regelschroef waarmee het raster uitgelijnd kan worden. Hier dient de minimumspouwbreedte van 28 mm te worden aangehouden. Voor de bepaling van het aantal ankerpunten per lopende meter is het vaak een zaak van twee heren dienen: er is om te beginnen de energieprestatieregelgeving, of kortweg EPB, die in de isolatielaag maar een beperkt aantal puntperforaties per eenheid van oppervlakte toelaat (EPB voorziet in software die dat berekent). Maar minstens even belangrijk is de ankerverdeling zoals ze door de fabrikant wordt voorgeschreven: deze neemt namelijk een sterkteberekening als basis en gaat uit van onder andere het totale gewicht van het gevelsysteem en de afstand van het binnenspouwblad tot de draagstructuur.

Niet zelden leveren beide rekensystemen zeer verschillende uitkomsten op, vooral dan in het geval van dikkere isolatielagen. Isolatiediktes van 20 en zelfs 30 cm worden hierbij meer en meer de regel, dus hier regeert het gezonde compromis. Het bevestigen van de aluminium cassettes zelf aan het draagsysteem gebeurt bij wijze van een set hulpstukken die het monteren van de betreffende cassettes op het frame mogelijk maakt.

Dagkant- en dakrandafwerking

In de voegen tussen de cassettes zit eveneens een kanaal dat doorlopend voor de afwatering zorgt. Hierdoor is een unieke eigenschap van alucassettes de mogelijkheid om allerlei hoekafwerkingen (buitenhoeken, ramen, nissen, deuren) integraal in de vorm van een cassette uit te voeren, zonder dat daar een extern dagkantsysteem voor nodig is. Hetzelfde is waar voor de aansluiting met de dakrand, die in één integrale cassette kan worden uitgevoerd. Dit blijkt vooral een troef waarbij architecturaal zowel eenvoud als uitgesproken strakheid vereist wordt.