Het belang van hygiënisch verpompen
Het juiste pomptype speelt belangrijke rol
Het belang van hygiënisch verpompen kan niet onderschat worden. Er bestaan strenge hygiëne-eisen waaraan de vele gangbare pomptypes voor de voedingsindustrie moeten voldoen. Belangrijk is ook om na te denken over het juiste pompontwerp zodat het verpompte product niet wordt aangetast. Verder is het ook cruciaal om de pomp goed af te stellen op het leidingnetwerk en regelmatig te onderhouden. Tot slot moeten ook de juiste afsluiters gekozen worden.

In de voedingsmiddelingindustrie is optimale hygiëne zeer belangrijk, voornamelijk om aantasting of besmetting van producten te voorkomen. Het belang van hygiënisch en efficiënt verpompen binnen de voedingsindustrie kan dan ook niet overschat worden.
Voor het verpompen van voedingsmiddelen heeft de voedingsindustrie strenge hygiëne-eisen om contaminatie te voorkomen, bacteriële groei te minimaliseren en te voldoen aan de wettelijke voorschriften. Om dit te bevorderen is de European Hygienic Engineering & Design Group (EHEDG) opgericht. De norm geeft richtlijnen waaraan productieapparatuur, zoals een pomp, moet voldoen binnen de voedingsmiddelenindustrie. Het EHEDG-certificaat geeft garantie dat het ontwerp voldoet aan de hygiënische richtlijnen.
Voedingsgekeurd verpompen

EHEDG is ook een Europese keuring die bepaalt of een pomp geschikt is voor het verpompen van voedsel. Zo is de pomp getest op reinigbaarheid, wat betekent dat er geen bacteriën in de pomp groeien na een reinigings- en drainageprocedure. Er mogen ook geen delen van het procesonderdeel achterblijven in het product.
Er is nog een andere belangrijke norm in Europa, namelijk de EC1935/2004. Dit is een Europese regelgeving die de eisen beschrijft waaraan materialen moeten voldoen als ze in direct contact komen met voedsel om besmetting en smaakaantasting te voorkomen. Het is een norm die vereist dat de smaak van het te verpompen product ongewijzigd blijft.
Tot slot is er de norm RVS316, die aangeeft dat de pomp goed bestand is tegen abrasieve producten, bijvoorbeeld afkomstig van het reinigingsproces.
Designfactoren en pompontwerp
Een juist pompontwerp en de juiste operationele procedures kunnen bijdragen aan een efficiënt pompproces. Er bestaan heel wat pomptechnieken voor diverse soorten voedingsmiddelen. Pompen die voedingsgekeurd zijn beschikken over belangrijke designfactoren zoals gladde oppervlaktes en de afwezigheid van diepe groeven, zodat er geen product achterblijft en de pomp nadien vlot te reinigen is.
Verder beschikt de pomp niet over dode ruimtes waar het verpompte product of het product afkomstig van het CIP-proces zich kan ophopen. Het is dus belangrijk om een pomp te kiezen die voldoet aan deze normen, rekening houdend met viscositeit, temperatuur, debiet en opvoerhoogte.
Soorten producten

Het pompprincipe wordt bepaald door het soort product dat moet worden verpompt en zijn specifieke eigenschappen. U moet een pomp kiezen die het product dat wordt verpompt niet aantast. Sommige producten, zoals mayonaise bijvoorbeeld, zijn gevoelig en moeten op een zachte manier verpompt worden omdat de structuur anders verandert.
Het pompontwerp kan gekozen worden op basis van de ervaring van de klant. Het type pomp hangt ook af van het feit of er verschillende producten moeten worden verpompt. Ook of de pomp dagelijks moet gereinigd worden, speelt een rol in de pompkeuze. Een pomp goedgekeurd voor voedsel is niet noodzakelijkerwijs geschikt voor het verpompen van elk type voedselproduct. Bij een foutieve keuze kunnen er alsnog problemen optreden, zoals een vervorming van het product.
Soorten pompen
Verdringerpompen of volumetrische pompen
Verdringerpompen of volumetrische pompen zijn geschikt om viskeuze producten te verpompen. Een voorbeeld daarvan is een tandwielpomp die geschikt is om onder andere chocolade en glucose te verpompen. Het is belangrijk om steeds hetzelfde product te verpompen, omdat de pomp helaas dode ruimtes heeft. Je moet de pomp ook demonteren om te reinigen.
Het belang van hygiënisch en efficiënt verpompen binnen de voedingsindustrie kan niet onderschat worden
Sinuspompen voor viskeuze producten
De sinuspomp is een verdringerpomp die al 50 jaar bestaat. Deze is vooral geschikt om viskeuze producten te verpompen zonder ze te beschadigen, zoals pudding, yoghurt en sauzen. Deze pomp kunt u achteraf makkelijk reinigen. U kunt hem ook gebruiken als CIP-pomp. De pomp heeft maar één as en mechanical seal. U kunt al het onderhoud doen vanuit het deksel, zodat de pomp de productie niet uit hoeft. Het energieverbruik is 50 procent lager dan conventionele pompen. Er zijn pompenfabrikanten die nieuwe, compactere modellen uitgebracht hebben zodat er minder inbouwruimte nodig is.
Lobbenpomp voor vlotte doorstroming

Er bestaan ook roterende verdringerpompen met grotere pompkamers, zoals een lobbenpomp. Een lobbenpomp is een verdringerpomp die werkt volgens het tegengestelde rotorprincipe. De pomp zorgt voor een vlottere doorstroming en veroorzaakt lagere shear.
De lobbenpomp wordt vooral toegepast bij vloeistoffen met een hoge viscositeit. Door de rustige verplaatsing van de vloeistof, is de lobbenpomp bij uitstek geschikt voor het verpompen van kwetsbare vloeistoffen. De pomp heeft minder spleten en intern lekverlies en werkt ook energiezuinig. Het onderhoud verloopt via een deksel. De pomp moet bij onderhoud niet uit de lijn gehaald worden. De onderdelen kunnen vlot vervangen en gemonteerd worden.
Slangenpomp voor vloeistoffen
Slangenpompen zorgen doorgaans voor een vlottere doorstroming en veroorzaken minder shear. De pompen zijn ideaal om vloeistoffen, viskeuze of abrasieve producten mee te verpompen. Er kunnen hoge drukken mee verpompt worden. Slangenpompen hebben een grotere kogeldoorlaat. Hierdoor is de kans kleiner dat producten samengeperst worden. De pomp heeft verschillende slangen voor elke toepassing. De zelfaanzuigende pomp heeft geen asafdichting. Enkel de slang slijt en moet vervangen worden. De pomp is gemakkelijk te reinigen.
Excentrische wormpomp voor het kleinste aantal pulsaties
Een excentrische wormpomp is geschikt voor shear-gevoelige producten. Deze pomp zorgt voor een zacht pompproces, een vlottere doorstroming en veroorzaakt lagere shear. Het is een pomp die voor het minste aantal pulsaties zorgt. Hoe minder pulsaties, hoe kleiner de kans dat het product wordt aangetast. De stator kan wel sneller verslijten door het gebruik van abrasieve producten. Verder is er nog de dubbele schroefpomp die niet shear-gevoelig is en de structuur van de voeding eveneens niet zal aantasten. Die kan zowel als pomp en als CIP-pomp gebruikt worden.
Onderhoud speelt een cruciale rol bij het hygiënisch en efficiënt verpompen
Centrifugaalpompen voor dunvloeibare vloeistoffen
Voor de productie en het verpompen van dunvloeibare vloeistoffen, zoals wijn, sappen en concentraten, wordt vooral gebruik gemaakt van centrifugaalpompen. Deze pomp is geschikt voor producten die shear-gevoelig zijn. Je kan er ook licht viskeuze producten mee verpompen, zoals water, melk, lichte oliën, koolzaadolie en zonnebloemolie. Deze pomp kan voor grotere debieten en grotere capaciteit zorgen. Door de hoge snelheid kan de pomp de producten wel beschadigen. Dit moet vermeden worden.

Integreren in het leidingnetwerk
Het is belangrijk om de pomp te integreren en af te stemmen op het leidingnetwerk. Er moet een evenwicht zijn tussen de pomp en het systeem waar het aan hangt. Elke toepassing moet doorgerekend worden. Het hele vraagstuk moet bekeken en in kaart gebracht worden, rekening houdend met druk, temperatuur, viscositeit ...
Er moet gekeken worden naar de beste diameter van het leidingsysteem om een optimale verpomping te krijgen. Als het leidingnetwerk te dun is en hoge tegendrukken geeft, kan dit het product beschadigen en slijtage op de pomp geven. Als u de pomp plaatst, voorzie dan ook genoeg ruimte voor onderhoud.

(foto: Netzsch Pumps)
Storingen tijdig in kaart brengen
Onderhoud speelt een cruciale rol bij het hygiënisch en efficiënt verpompen in de voedingsindustrie. Het belang van regelmatig onderhoud kan niet onderschat worden. Het is goed om preventief onderhoud te doen zodat u stilstand kunt voorkomen en onderhoudskosten kunt reduceren. Het is belangrijk om mogelijke storingen zo snel mogelijk te identificeren. Denk daarbij aan het lekken van seals, het droogdraaien van een pomp, blokkages in leidingen die voor hoge druk kunnen zorgen en de pomp kunnen beschadigen.
Signalen die op storingen wijzen
De pomp kan worden beveiligd met een veiligheidsklep, wat de installatie beveiligt wanneer een afsluiter wordt dichtgedraaid. Rust de pomp uit met overdrukbeveiliging. De kritische onderdelen, zoals seals, houdt u best steeds op voorraad. Signalen voor onderhoud zijn minder opbrengst, meer energieverbruik of een debietval.
Er bestaan veel monitoringssystemen die pompen de klok rond bewaken op gebied van trillingen, temperatuur, druk en debiet. Zo kan er tijdig worden ingegrepen voordat de pomp defect is. Doe zeker regelmatig een visuele inspectie. Om het energieverbruik te beperken, kunt u de pomp uitrusten met een frequentieregelaar.
Het belang van goede afsluiters
Besteed ook aandacht aan de afsluiters. Plaats altijd een afsluiter voor en achter de pomp, zodat u alles ergonomisch en veilig kunt onderhouden. Deze moeten ook voedingsgekeurd zijn en een lage KV-waarde (lage weerstand) hebben. Een afsluiter moet vrij zijn van dode ruimtes, geen ruwe oppervlaktes bevatten en bestand zijn tegen een CIP-reiniging.
Een standaard-kogelkraan is niet geschikt omdat er dode ruimtes inzitten. Kies in plaats daarvan voor een voedingsgeschikte vlinderklep of kogelkraan zonder dode ruimtes. Hoe vlotter het product door de afsluiter stroomt, des te minder energie gebruikt de pomp.
Met medewerking van Fluxer, Netzsch Pumps, SPX Flow (Johnson Pumps) en Watson-Marlow