Handelsconflict tussen Amerika en Europa

Industrie kiest steeds vaker voor 'friendshoring' en herindustrialisatie

De nieuwe invoertarieven van president Trump op Europese producten jagen de spanningen tussen de VS en de EU opnieuw de hoogte in. Maar achter de schermen broeit al langer een verschuiving: Europese en Amerikaanse industriële bedrijven kiezen steeds vaker voor 'friendshoring' en investeren miljarden in herindustrialisatie, zo blijkt uit nieuw onderzoek van Capgemini.

Op 1 april kondigde president Trump nieuwe tarieven aan op Europese staal-, aluminium- en auto-importen. De EU reageerde onmiddellijk met een tegenvoorstel voor handelssancties. De spanningen en het handelsconflict zijn daarmee terug van nooit weggeweest en herinneren aan Trumps eerste termijn, toen ook invoerrechten op Europese producten werden ingevoerd.

Voor industriële bedrijven is het duidelijk: de fragiele wereldhandel is niet langer vanzelfsprekend. In plaats van af te wachten, nemen zij actie.

Herindustrialisatie

Volgens het rapport van het Capgemini Research Institute zijn grote Europese en Amerikaanse bedrijven volop bezig met het herschikken van hun productie-ecosysteem. In de komende drie jaar zullen hun investeringen in herindustrialisatie oplopen tot 4,7 biljoen dollar. Dat is een forse stijging tegenover 3,4 biljoen dollar vorig jaar.

Bedrijven geven toe dat dit op korte termijn ten koste gaat van winstgevendheid, maar het verhogen van de veerkracht en controle over de toeleveringsketens primeert.

Herindustrialisatie manifesteert zich in drie strategische vormen:

• Reshoring: het terughalen van productie naar de binnenlandse markt of het land waar het hoofdkantoor gevestigd is.
• Nearshoring: het verplaatsen van productie naar een nabijgelegen of buurland om dichter bij de afzetmarkt te produceren.
• Friendshoring: het verleggen van productie en inkoop naar landen die politiek en economisch als bondgenoten worden beschouwd, om zo geopolitieke risico’s te beperken.

Friendshoring domineert strategie

Uit het rapport blijkt dat vooral friendshoring aan belang wint. Maar liefst 73% van de bevraagde bedrijven ziet dit als een sleutelinstrument in hun herindustrialisatiebeleid. De afhankelijkheid van China wordt actief afgebouwd; 82% van de respondenten is van plan om hun exposure naar China te verminderen.

In plaats daarvan investeert men in productie in landen als Mexico, India, Noord-Afrika, Noord-Amerika en het Verenigd Koninkrijk. Tegen 2028 zal friendshoring naar verwachting goed zijn voor 41% van de productiecapaciteit.

Technologie als hefboom

De herindustrialisatiegolf gaat hand in hand met technologische modernisering. Bedrijven investeren volop in digitale productietechnologieën, zoals AI, automatisering, digital twins en 5G. Meer dan de helft van de ondervraagden realiseerde al een kostenbesparing van 20% of meer dankzij deze innovaties.

Tegelijk blijft het tekort aan technische profielen een knelpunt in de industrie. Twee op drie bedrijven geven aan dat de skills gap in binnenlandse markten een rem zet op hun plannen.

Kritische kanttekening: hoe stabiel zijn 'vrienden'?

Toch stelt het rapport een opvallende paradox bloot. Terwijl friendshoring wordt voorgesteld als strategie om risico’s te beperken, toont de recente handelsoorlog tussen de VS en de EU aan dat gevestigde bondgenoten niet per definitie betrouwbare partners blijven.

Het groeiende protectionisme van de Verenigde Staten en de escalerende tarieven in het handelsconflict zetten vraagtekens bij het idee dat politieke allianties garant staan voor economische stabiliteit. Friendshoring lijkt volgens het rapport dé oplossing, maar de vraag blijft of de geopolitieke kaarten morgen niet opnieuw worden geschud.