Wat maakt aluminium zo gegeerd als gevelbekleding?

Bij zowel nieuwbouw als bij verbouwingen wordt steeds meer gekozen voor gevelbekleding. Meer en meer gaat de voorkeur uit naar aluminium. Maar waarom kiezen steeds meer architecten, bouwers of verbouwers voor aluminium gevelbekleding? Laten we eens dieper ingaan op de voordelen die dit veelzijdige materiaal te bieden heeft.

Unieke eigenschappen

Iedereen kent tegenwoordig wel de troeven van aluminium als materiaal. Het oogt modern, kan afwisseling in een gevel bieden, kan voor zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten gebruikt worden, is onderhoudsvriendelijk …

De laatste jaren werd ook zijn duurzaamheid bewezen, niet enkel op vlak van weersbestendigheid maar vanwege zijn recycleerbaarheid. Dat heeft vooralsnog vaak nog geen doorslaggevende invloed om te kiezen voor aluminium, al wordt dit kenmerk steeds belangrijker.

Aluminium heeft omwille van bovenstaande ook een streepje voor op bijvoorbeeld zink of koper, maar aluminium is ook erg licht. Andere metaalsoorten gaan al snel naar een twee- of drievoud in gewicht, wat met name bij gevelbekleding wel een belangrijke factor is. Daarnaast heeft aluminium ook vaak de voorkeur op andere materialen als hout omwille van het onderhoudsgemak. Hout moet je immers vaak opnieuw oliën of schilderen, terwijl aluminium minder onderhevig is aan weersomstandigheden. Bovendien vraagt de lak geen onderhoud, naast de periodieke reiniging die voor een gevel verwacht mag worden.

Aluminium wordt dan ook regelmatig ingezet als bekleding van talrijke gevels, niet in het minst om de gevel een design-accent te geven of om een optische vergroting van rijwoningen te creëren. Daarbij komt een gering gewicht en een snelle plaatsing en een volledig te personaliseren ontwerp in alle RAL-kleuren.

Esthetische veelzijdigheid

Aluminium gevelbekleding is verkrijgbaar in een breed scala aan kleuren, afwerkingen en texturen. Of de klant nu op zoek is naar een strakke, moderne uitstraling of net een meer traditionele look wil creëren, aluminium gevelbekleding kan aan hun esthetische eisen voldoen. Daardoor is het uitermate geschikt voor zowel nieuwbouw als renovatie. Met aluminium profielen is het in bepaalde gevallen mogelijk om zelf het lijnenspel van de woning te bepalen. 

Plaat of profiel

Aluminium wordt als gevelbekleding toegepast in de vorm van een (vlakke of geprofileerde) plaat of van een profiel in een bepaalde vorm. De keuze voor deze of gene toepassing hangt af van de aard van het project. Gaat het bijvoorbeeld om een gevel waar personalisatie minder van belang is, dan zal men al snel voor platen kiezen. Zij zorgen dan voor een strakke en uniforme look. Profielen zorgen er dan weer voor dat je kunt spelen met verschillende designs en kleuren. In dat opzicht zal een plaat dan ook eerder fungeren als element om de volledige gevel te bekleden, terwijl het profiel ingezet zal worden om een gevel een bepaalde feeling te geven – al dan niet als accent in het grotere geheel van de bouwschil. Al zijn er ook profielen op de markt die worden toegepast voor grote oppervlaktes.

Profielen hebben overigens ook het voordeel dat de uitzettingscoëfficiënt slechts in één richting loopt. Hier heb je dus geen risico op gekraak of op open voegen na opwarming of afkoeling van de gevelbekleding in de zomerperiode.

De geventileerde gevel

Nu er meer aandacht is voor isolatie en de EPB-normen, zijn geventileerde gevels in opmars. Dit gevelconcept vertelt zijn eigen functie: de ventilatie van de gevel. Tegen een muur wordt een verticale of horizontale structuur opgetrokken. Die structuur kun je uitregelen, zodat de gevelbekleding mooi uitgelijnd kan worden met het schrijnwerk, de plint, de dakrand ... Vaak wordt de secundaire structuur verticaal geplaatst, om zo de circulatie te garanderen. De gevelplaten worden dan op die uitgeregelde draagstructuur geplaatst, met een luchtspouw tussen de stijlen en de openingen boven- en onderaan voor de luchtcirculatie. Deze configuratie hangt echter in grote mate af van het design van je gevelbekleding, en of gebruikte profielen zelf horizontaal of verticaal geplaatst worden.

Aluminium biedt een gering gewicht en een snelle plaatsing
en een volledig te personaliseren ontwerp in alle RAL-kleuren

Met deze methode slaagt men erin om de spouw te ventileren, om condensvocht continu af te voeren, maar vooral om te zorgen voor lagere temperatuurverschillen, ten voordele van de isolatiewaarde.

Aluminium wordt graag gebruikt om die geventileerde gevel vorm te geven. Het absorbeert in tegenstelling tot een gevelsteen of hout geen vocht en zal dus niet als spons werken. Alle vocht kan zo snel en eenvoudig afgevoerd worden.

Plaatsing van aluminium gevelbekleding

De montage van aluminium gevelelementen gebeurt traditioneel door ze te bevestigen op houten kepers. Daarna komt de draagstructuur (in hout of aluminium) en finaal worden de elementen daarop verankerd. Er bestaat tevens een systeem waarbij de profielen rechtstreeks op de isolatie kunnen geplaatst worden, wat de kost verkleint en het installatiegemak nog meer verhoogt.

Bij de plaatsing dien je nog goed op te letten dat zowel de draagstructuur als de eigenlijke lamellen of panelen correct uitgelijnd worden. Indien er ook andere elementen in de gevel moeten komen – denk aan een videofoon, verlichting of een deurbel, dan hou je daar uiteraard ook rekening mee, met uitsparingen in de gevelelementen en de voorziening van elektriciteit.

Zowel de draagstructuur als de eigenlijke profielen of panelen
moeten correct uitgelijnd worden

Verankering

De verankering van de gevelelementen kan op een draagstructuur uit hout, aluminium of staal. Enerzijds kun je werken met verlijming; de verankering is onzichtbaar maar de verwerkingsvoorschriften zijn dan wel behoorlijk streng. Anderzijds is er de mechanische verankering via schroeven, wat de architect en bouwheer wat meer gemoedsrust geeft: de kans dat een gevelelement naar beneden valt, is klein als die mechanisch bevestigd is aan de draagstructuur.

Intussen staat de evolutie in dit verhaal niet stil en zoekt men naar de gulden middenweg waarbij men op zoek gaat naar een onzichtbare verankering die de nodige zekerheid garandeert. Zo bestaan er reeds blinde mechanische bevestigingen, waarbij plaathaken bevestigd worden op de achterkant van de gevelelementen, die inhaken op horizontale profielen in de draagstructuur en daarop dan worden verankerd. Nog een andere manier is met een kliksysteem, waarbij de profielen dan in clips worden geklikt, die op de achterliggende structuur bevestigd zijn. Op die manier zorg je ook voor een mechanische doch onzichtbare bevestiging die bovendien losgemaakt kunnen worden bij beschadiging of om bijvoorbeeld bekabeling achter de gevelbekleding te trekken.

De keuze hiervoor hangt af van de smaak van de architect en het budget van de bouwheer: dergelijke bevestigingen vragen bijvoorbeeld aangepast materiaal.

Afwerking

Een gevel in aluminium is in de meeste gevallen gepoederlakt in een bepaalde RAL-kleur. Structuurlak biedt een stevige bescherming voor lange tijd en is daarnaast bestand tegen krassen. Daarnaast kan het aluminium ook afgewerkt worden in een anodisatie, iets wat de laatste tijd terug in opmars is gekomen in het kader van duurzaamheid. De anodisatie kan ook in kleur aangeboden worden.

De keuze van afwerking wordt bepaald in samenspraak met de architect en de eindklant.

Idealiter verkrijg je een naadloze afwerking, al is dat niet evident. In het geval van profielen kun je werken met clipsen, die mits een goede positionering op de draagstructuur kunnen zorgen voor een naadloze afwerking. In het geval van (vlakke) panelen is dat minder evident omdat je steeds rekening moet houden met de uitzettingscoëfficiënt.

Het uiteindelijke resultaat is een gevel met een eigen gezicht, dat ook op andere vlakken de nodige bescherming biedt tegen externe factoren zoals o.a. temperatuur, wind, neerslag en akoestiek.

Ten slotte vermelden we ook het bestaan van houtlook als een belangrijke trend. Deze afwerking biedt het uitzicht van traditionele houten gevelbekleding, maar ook alle technische voordelen van aluminium. Deze voordelen omvatten installatiegemak, duurzaamheid, werkcomfort door de lichtere materie, geen kromtrekking ... 

Met dank aan Aliplast, Renson en Reynaers Aluminium