“GIETASFALT IS ZOVEEL MEER DAN EEN NICHEPRODUCT"

VAN WEGDEKHERSTELLING TOT VLOERBEKLEDING

Gietasfalt kent in België een productie van ongeveer 25 à 30.000 ton per jaar en valt daarmee onder de noemer nicheproduct. Als het van Tony De Jonghe, directeur van de Belgische Gietasfalt Organisatie (BGO) afhangt, dan treedt gietasfalt de komende jaren echter uit de schaduw van dit predicaat en moet het, daar waar mogelijk, zelfs een niet te negeren alternatief vormen voor het alomtegenwoordige asfalt. De aanleg van voetpaden in gietasfalt vormt in België onontgonnen potentieel en is dan ook het uitgelezen startpunt voor de ommekeer. InfraStructure had in afwachting alvast en boeiend gesprek met de gevestigde waarde in de gietasfaltsector.

TIJD VOOR VERANDERING

“Gietasfalt is een zodanig prachtig product dat ik het wil blijven beheren." Een samenvatting waarin Tony De Jonghe, pensioengerechtigd directeur van de BGO, meteen verklaart waarom hij zich nog steeds vol overgave inzet voor het reilen en zeilen in de gietasfaltsector. En die inzet is meer dan nodig. Het product staat bij de modale Belg immers vooral bekend als dat goedje waarmee onze wegen in de winter van erger moeten worden behoed en wordt in de media standaard geportretteerd door een wegenwerker die wel erg stuntelig in de weer is met kruiwagen en afstrijker. Hoog tijd dus voor verandering en dat is ook precies wat de Belgische gietasfaltvereniging beoogt. De zes man tellende organisatie vertegenwoordigt goed 80% van de markt en zet zich dag in dag uit in voor de promotie van gietasfalt.

OVER GIETASFALT

Gietasfalt is een mengsel van zand, stenen, vulstof en bitumen. Er bestaan verschillende soorten en de samenstelling wordt aangepast aan het gebruik en de belasting waaraan het product zal worden blootgesteld. De Jonghe: “De ingrediënten voor gietasfalt zijn dezelfde als voor asfalt, alleen zijn de verhoudingen anders en kent gietasfalt een hogere productietemperatuur (200 °C tot 230 °C i.p.v. 160 °C) waardoor het geheel vloeibaar wordt. Gietasfalt dient enkel gegoten en afgestreken te worden. Verdichting is niet nodig. Het resultaat is een volledige water- en dampdichte verharding waar geen enkele holle ruimte in zit. Het is een product dat in veel domeinen kan worden ingezet en de mogelijkheden zijn dan ook legio."

Afdichting van bruggen en parkeerdaken

Gietasfalt wordt in België het meest ingezet op bruggen en parkeerdaken. Dat kan zowel voor de afdichtingslaag als de beschermlaag zijn. De Jonghe: “Tegenwoordig wordt de afdichtingslaag meer in roofing uitgevoerd en komt daarop een beschermlaag uit gietasfalt. Gietasfalt wordt evenwel steeds minder toegepast op parkeerdaken omwille van zijn plasticiteit bij een statische belasting. De oplossing hiervoor is nochtans eenvoudig. Zo kan lichtgekleurd asfalt het zonlicht weerkaatsen en bijgevolg de warmte afleiden. Ook een honingraatwapening, om het gewicht gelijk op te vangen, is een mogelijke oplossing. Al is dit niet echt duurzaam bij een eventuele herstelling."

Voetpaden

Tony De Jonghe bouwde binnen het BGO een doelstelling uit die moeilijk te bereiken blijkt. “De aanleg van voetpaden in gietasfalt krijgt in België moeilijk voeten in de aarde, maar vormt niettegenstaande onontgonnen potentieel. Parijs heeft momenteel negen miljoen vierkante meter voetpaden in gietasfalt. In België heeft men weliswaar enkele proefprojecten lopen, maar komt de aanname niet echt van de grond. De reden hiervoor moet worden gezocht bij de nutsmaatschappijen. Om eventuele herstellingen vlot te laten verlopen, willen zij niet dat er boven hun leidingen gietasfalt komt. Mij lijkt het net veel gemakkelijker om herstellingen uit te voeren bij een voetpad uit gietasfalt. Tegels of betonklinkers zakken immers bijna altijd in na herstelling. Bovendien moeten ze gemerkt worden zodanig dat ze terug op dezelfde plaats terecht komen. Gietasfalt kan steeds tot op hetzelfde niveau teruggebracht worden en zakt achteraf niet in."

(Kleine) infrastructuurwerken

Gietasfalt is ook uitermate geschikt voor gemeentelijke en stedelijke infrastructuurwerken. “Omwille van zijn eigenschappen, de mogelijkheid tot inkleuren en de mogelijkheid tot combinaties met andere natuurlijke materialen, kan gietasfalt zeker een meerwaarde betekenen voor een gemeente of stad. Toch vind ik dat we in België ook meer naar wegen moeten toewerken. Sinds het begin van mijn carrière zijn reeds verschillende toplagen gebruikt op de Belgische wegen. Gietasfalt is omwille van de verhoogde aanwezigheid van bitumen duurder dan asfalt, maar is wel duurzamer waardoor het op de lange termijn de goedkoopste verharding is en dus perfect kan dienen als toplaag."

Watergreppels en waterbouwkundige werken

De samenstelling van gietasfalt is zodanig dat het geen holle ruimtes vertoont. Hierdoor wordt het beschouwd als een waterdicht materiaal waardoor de materie zich ideaal leent voor gebruik in watergreppels en waterbouwkundige werken. “Normaal gezien doet men dijkversterkingen met steenstorting. Wanneer men hier ook nog eens gietasfalt bij gebruikt, kan men echter kleinere stenen gebruiken. Het gietasfalt fungeert immers als een soort lijm waardoor de stenen aan elkaar kleven en een groter volume innemen. Bovendien laat gietasfalt ook begroeiing toe en wordt het natuurlijke uitzicht van de waterloop behouden."

Herstellingen

“Hoewel sommige gemeenten wel degelijk aan de slag gaan met gietasfalt bij herstellingen wordt er in België nog steeds een groot deel van de herstellingen uitgevoerd met koudasfalt. De winterperiodes bewijzen echter dat dit geen duurzame oplossing is. Nochtans is de uitvoering van herstellingen met gietasfalt niet ingewikkeld en heeft men enkel smeltketels en gietasfaltbroden nodig. Het betreft dus een kleine investering met maximaal rendement."

Binnenvloeren

Gietasfalt wordt de laatste jaren ook steeds vaker binnenshuis toegepast en dan meer bepaald voor het aanleggen van (onder)vloeren. “Het aanleggen van een gietasfaltchape is in België nog niet uitgevoerd, maar komt in Duitsland wel al frequent voor. Het verkort de bouwtijd met drie weken omdat het asfalt een korte verhardingstijd heeft. Eens het afgekoeld is kan er meteen op worden voortgewerkt. In België wordt het vooralsnog niet toegepast omdat het een aanpassing van de leidingen vergt. Deze moeten immers bestand zijn tegen de hoge temperaturen om smelten te voorkomen."

VOORDELEN GIETASFALT

• Niet verdichten: Gietasfalt bevat minder steenslag, maar wel meer vulstof, zand en een overschot aan bitumen, waardoor de ruimte tussen de aggregaten beter wordt opgevuld. In samenwerking met de hoge temperatuur dient er bijgevolg niet verdicht te worden.

•Dun aanleggen: Gietasfalt kan worden aangelegd in lagen van anderhalf tot vier centimeter waardoor er veel minder van het product hoeft gebruikt te worden.

•Recycleerbaar: Gietasfalt kan opnieuw gesmolten en onmiddellijk opnieuw gebruikt worden. Men kan het product ook warm houden waardoor de werkzaamheden niet in één keer hoeven uitgevoerd te worden.

•Niet toxisch: Gietasfalt is reuk- en smaakloos, chemisch inert en milieuvriendelijk.

•Alle vormen mogelijk: Omdat gietasfalt lopend is, kan het in quasi elke vorm worden gegoten waardoor de mogelijkheden oneindig zijn.

•Duurzaam: Gietasfalt gaat 40 tot 50 jaar mee en vraagt daarbovenop ook weinig onderhoud. Ook herstellingen kunnen moeiteloos worden uitgevoerd. De eerder hoge kostprijs van gietasfalt wordt op deze manier dan ook gecompenseerd.

UITVOERINGSMETHODE

In gietasfalt zit minder (25-30%) steenslag dan in asfalt, maar het bezit wel meer vulstof, zand en bitumen waardoor de ruimten tussen de aggregaten worden opgevuld en er niet verdicht hoeft te worden. In het standaardbestek 250 worden er drie gietasfaltsamenstellingen weergegeven (zie tabel). “Gietasfalttoepassingen zijn relatief eenvoudig uit te voeren, maar vereisen wel enige vakkundigheid. Voor een optimaal resultaat is het schoonmaken van de bestaande verharding van cruciaal belang. Eventuele losse delen dienen op voorhand verwijderd te worden. Verder moet de onderlaag met de hulp van een heteluchtlans volledig stof- en vochtvrij gemaakt worden. Wanneer vocht in aanraking komt met het gietasfalt gaat dit immers snel verdampen waardoor luchtblaasjes gevormd worden die de structuur van het gietasfalt kunnen beïnvloeden. Het aanleggen gebeurt in lagen van anderhalve tot vier centimeter. Bij herstellingen van diepe putten kan er worden gebruikgemaakt van voorbehandelde stenen. Deze fungeren dan als een soort skelet waarrond het gietasfalt zich kan vormen. De eindlaag kan vervolgens worden afgestrooid met zand om het teveel aan bitumen aan zich te binden of met steentjes, om een hoge wrijvingsweerstand te bekomen.De uitvoering is klaar wanneer het gietasfalt is afgekoeld, wat het uitermate geschikt maakt voor wegwerkzaamheden."

Afwerkingsmogelijkheden

Het afstrooien kan naast een functionele ook een esthetische rol vervullen. Zo kan de toepassing van gekeurde of lichte steenslag een positieve invloed op het eindresultaat uitoefenen. Ook het toevoegen van kleur behoort tot de mogelijkheden. Het bitumen wordt dan vervangen door een kleurloos pigmenteerbaar bindmiddel en de kleur wordt vervolgens verkregen door de toevoeging van pigmenten. 

TOEKOMST

Volgens Tony De Jonghe is er wel degelijk een toekomst weggelegd voor gietasfalt. “Op Europees niveau waren we reeds verenigd in een Europese gietasfaltvereniging, maar die hebben we onlangs uitgebreid naar een internationale vereniging omdat ook wereldspelers zoals Rusland en China massaal gietasfalt beginnen te gebruiken. Zelfs Nieuw-Zeeland heeft de voordelen van gietasfalt ontdekt en voert het product nu zelfs in vanuit Schotland. Ook in België is een standaardaanname van gietasfalt mogelijk, maar dan moeten onder andere de verhoudingen tussen onder- en hoofdaannemer verbeteren. Onderaannemers kunnen zich nu eenmaal niet last minute schikken naar de noden van een hoofdaannemer en dan ook nog een degelijke kwaliteit afleveren." 

BELGISCHE GIETASFALT ORGANISATIE 

Het BGO werd opgericht in de jaren 50 en vertegenwoordigt zowel producenten als aannemers. De organisatie focust zich vooral op de bevordering van het gietasfalt in verschillende domeinen en doet dit hoofdzakelijk door het aanbieden van cursussen. Bovendien zorgt het BGO er ook voor dat de lastenboeken up-to-date blijven en is het, teneinde ook invloed te hebben op de Europese normen, lid van de internationale vereniging voor gietasfalt. Iedereen kan het BGO bovendien gratis en vrijblijvend raadplegen met vragen omtrent gietasfalt. www.obac-bgo.be

“De aanleg van voetpaden in gietasfalt vormt onontgonnen potentieel in Belgie” - Tony De Jonghe