LUCHTDICHT EN BOUWKNOOPVRIJ BOUWEN MET VERLOREN BEKISTING

Meer prefabricage, minder fouten

Een verloren bekisting is een betonbekisting die na het storten achterblijft in het bouwwerk. Dit systeem wordt vooral gebruikt wanneer het betreffende constructieonderdeel niet of uiterst moeilijk bekist of ontkist kan worden, het prijstechnisch voordelig is en/of een isolerende werking gewenst is (in dat geval is de verloren bekisting voorzien van isolatiemateriaal). We lijsten enkele mogelijkheden en toepassingen op.

MATERIALEN

Verschillende materialen kunnen als verloren bekisting worden toegepast. Hierbij moet men rekening houden met de eigenschappen van het materiaal en de condities van de toepassing. De volgende materialen kunnen gebruikt worden:

• XPS: geëxtrudeerd polystyreen wordt vooral gebruikt voor toepassingen onder de grond.
• EPS: geëxpandeerd polystyreen wordt vooral bovengronds gebruikt. Aangezien EPS in geringe mate vocht opneemt, zijn de meningen over het gebruik van EPS als funderingsbekisting verdeeld.
• Vezelcementplaat: wordt zowel boven- als ondergronds toegepast. Vezelcementplaten zijn brandveilig, geluidsisolerend en bestendig tegen o.a. water, uiteenlopende temperaturen, levende organismen en heel wat chemicaliën. Ze genieten bovendien van een goede aanhechting met beton.
• Polypropyleen: is geschikt voor gebruik onder de grond en wordt bv. toegepast voor het maken van ongeïsoleerde bekistingen voor funderingen. In zout- en oplosmiddelhoudende bodems, zoals in het Midden-Oosten, dient polypropyleen ook als beschermlaag, waardoor de balkbekistingen niet gebitumineerd moeten worden.
• Houtwolcement: wordt bovengronds toegepast.

SYSTEMEN

Funderingen

Elke bouw begint met de fundering. Kant-en-klare systemen voor plaatfundering bieden een goede oplossing. Hiervoor zijn vooral vloerplaatsystemen van XPS geschikt. Deze zijn namelijk vochtongevoelig, op druk belastbaar en lastafdragend. Verder zijn er ook systemen met een polypropyleen- of EPS-balkbekisting. Propyleensystemen worden vooral toegepast in situaties waarbij het bekisten veel handwerk zou vragen en de inzet van systeemkisten niet mogelijk of te duur is. Voor paalfunderingen zijn PP-systemen in geïsoleerde en ongeïsoleerde vorm aangewezen.

Wanden

Voor de wandopbouw zijn ICF- en SIP-systemen geschikt. Bij ICF gaat het effectief om een verloren bekisting en heeft men de keuze tussen EPS- en HWC-systemen, eventueem met PIR of een gelijkwaardig materiaal geïstoleerd. SIP-systemen zijn droogbouwsystemen en vooral interessant voor ziekenhuizen en scholen. Hier moeten immers heel wat leidingen in de wanden verwerkt worden. De lichte, luchtdichte, flexibele en snelle bouwwijze van SIP-systemen laat dat toe. Voor een hellend dak bestaan er geen verloren bekistingssystemen.

INNOVATIE

Isolatie en luchtdichtheid

Om aan de huidige en toekomstige eisen van de bouw tegemoet te komen, zijn luchtdichtheid en een koudebrugvrije constructie van cruciaal belang. De traditionele bouwmethodes bieden niet altijd de beste oplossing voor het bouwknoopvrij bouwen en er worden steeds meer nieuwe bouwsystemen ontwikkeld die beter aan dergelijke eisen tegemoetkomen om het aantal pijnpunten in de uitvoering reduceren.

Prefabricage

• Kant-en-klaar: een van de belangrijkste omslagen is wellicht die naar meer prefabricage met gebruikmaking van een verloren bekisting of verloren systemen. Zo bieden kant-en-klare systemen voor plaatfunderingen, met isolatie aan de onderzijde, een uitstekend alternatief voor de traditionele balkfunderingen. Zo'n 95% van de Belgische woningbouw kan in principe op een geïsoleerde plaatfundering opgetrokken worden en de plaatsing is doorgaans sneller, eenvoudiger en dus voordeliger dan met traditionele bouwmethodes.
• Beperkte arbeidsduur: over het algemeen geldt dat een water- en luchtdichte woning met een verloren bekisting al in zes weken tijd opgebouwd kan worden. Dankzij het eenvoudige montageplan kan dat zelfs met ongeschoold personeel. Voor de funderingsbouw volstaan twee personen; voor het hele gebouw drie.

Toekomst

Hoewel systemen met een verloren bekisting in België nog maar beperkt toegepast worden, dateren de meest recente innovaties die op het gebied van plaatfunderingen toch al van veertig jaar geleden. In de plaats daarvan worden de bestaande technieken steeds verder ontwikkeld en op punt gesteld.