Nieuwe generatie generatoren schoner, stiller en slimmer

Maken werk op de werf aangenamer en eenvoudiger

Generatoren zijn onontbeerlijk op de werf. Ze zorgen onder andere voor de voeding van torenkranen en leveren stroom voor tal van gereedschappen. Gezien de nood aan elektriciteit enorm kan verschillen van werf tot werf, is echter niet elke generator voor elke werf geschikt. Zowel onder- als overdimensionering moet worden vermeden, en dus komen er bij de keuze van een generator tal van afwegingen kijken. Een ding is echter zeker: met de nieuwe generatie generatoren kiest men voor schonere, stillere en slimmere oplossingen.

Schonere motoren met stage V

De Europese regelgeving heeft sinds jaren strengere normen vastgesteld voor de uitstoot van fijnstof en heeft eveneens limieten vastgelegd voor deeltjesaantallen. Bovendien zijn er strikte beperkingen en verminderingen van stikstof (NOx) en kooldioxide (CO₂) van kracht.

Bij de meeste Stage V-motoren wordt standaard een roetfilter toegevoegd. Deze filters vangen de roetdeeltjes op en verbranden ze volledig, wat resulteert in een mogelijke vermindering van de roetuitstoot tot wel 99,9%. In principe is een roetfilter zelfreinigend, op voorwaarde dat het aggregaat voldoende belast wordt.

Monitoring

Bij Stage V aggregaten, die vaak werken met een SCR-systeem (AdBlue) en een roetfilter, is goede monitoring essentieel. Waar voorheen vaak een aggregaat werd verhuurd dat 'altijd genoeg vermogen had', is het nu noodzaak om te monitoren of een aggregaat niet te groot is voor zijn taak.

Als het aggregaat bijvoorbeeld onvoldoende belast wordt, bereikt het mogelijk niet de vereiste temperatuur, wat kan leiden tot een verstopte roetfilter. Dit probleem kan worden verholpen door de roetfilter te laten regenereren, waarbij de motor tijdelijk zwaar wordt belast en het roetfilter wordt gereinigd door verhitting. Als de belasting onvoldoende is, is ook het AdBlue-verbruik redelijk hoog.

Oplossingen

Om dit allemaal te voorkomen, kan er gewerkt worden met een telemetriesysteem. Voor de aggregaten betekent dit dat men precies kan volgen in welke mate:

• een aggregaat wordt belast;
• wat het brandstof- en AdBlue-niveau is;
• en ... hoe de roetfilter zich gedraagt.

Wordt een aggregaat niet genoeg belast, dan kan men beslissen om over te schakelen op een kleiner aggregaat. In een ander scenario is het ook eenvoudig om snel in te grijpen in het geval dat het telemetriesysteem een waarschuwing zou melden, dat de roetfilter voor 80% dicht zit. Met andere woorden, men kan veel proactiever reageren en eventuele problemen voor zijn.

Een andere oplossing is om de stroomgenerator te combineren met een accu-opslagsysteem. Deze kunnen overdag worden opgeladen en dragen zo bij aan een betere benutting van de stroomgenerator in fasen met een lagere stroomvraag. ‘s Nachts kan de accu dan de stroomvoorziening volledig overnemen - bijvoorbeeld voor de verlichting van de bouwplaats. Zo wordt de energie steeds gelijkmatig gebruikt en wordt de vereiste hoeveelheid energie efficiënter en op een beter bedrijfspunt opgewekt. Dit loont ook financieel!

AdBlue

Om te voldoen aan de Stage V-norm voor maximale NOx-uitstoot, ondergaat de NOx-uitstoot van het aggregaat een nabehandeling met AdBlue. Door deze vloeistof in de uitlaatgassen te injecteren, wordt een aanzienlijk deel van de stikstofoxiden omgezet in zuivere stikstof en waterdamp, twee onschadelijke stoffen die van nature aanwezig zijn in de lucht.

Het toevoegen van AdBlue aan het aggregaat betekent logischerwijs dat naast brandstof ook regelmatig AdBlue moet worden bijgevuld. Volgens de richtlijnen is het verplicht om te voorkomen dat het aggregaat stopt, wat gebeurt wanneer de AdBlue-tank leeg raakt. 

Stillere generatoren

Naast het reduceren van de uitstoot van CO₂ en fijn stof, gaat er ondertussen ook de nodige aandacht naar het onderdrukken van het geluidsniveau. Generatoren moeten immers voldoen aan de strenge geluidsnorm 2005/88/EG, en zeker wanneer men in dichtbewoonde, residentiële wijken werkt, heeft men alle baat bij een stille generator.

Het geluid van een generator wordt weergegeven als het geluidsvermogen, en wordt uitgedrukt in LwA, waarbij LwA 100 gelijkstaat met 100 dB(A) op 0 m. De meeste generatoren produceren gemiddeld zo'n 72 dB(A) op 7 m. Zeker in strenge omstandigheden is dat te veel. Heel wat fabrikanten hebben daarom een speciaal gamma van stille generatoren.

Door een geoptimaliseerd design, de toepassing van extra geluidsisolatie, de toevoeging van een dualcore-uitlaatsysteem, en andere ingrepen aan zowel de techniek als de omkasting halen deze generatoren geluidsniveaus tot 60 à 65 db(A) op 7 m.

Slimmere besturing

Eenvoudige opstart

Omdat het opstarten van (mobiele) generatoren in het verleden al eens tot problemen leidde, zijn er tegenwoordig veel meer stekkerklare opties op de markt. Quasi alle modellen kunnen daarnaast worden uitgerust met een koudstartfunctie, al dan niet in optie, en ook timers zijn populaire accessoires. Zij zorgen ervoor dat het stroomaggregaat aan het begin van de werkdag automatisch start, en aan het einde van de werkdag ook weer automatisch wordt afgesloten.

Fleetmanager

Om een nog beter zicht te hebben op de werking, staat en locatie van de generatoren wordt ten slotte ook steeds meer ingezet op slimme besturingssystemen. Het blijft daarbij niet langer bij gps-tracking alleen; steeds vaker gaat het om uitgebreide fleetmanagersystemen die een volledig toezicht op de generator toelaten, vanop afstand en in real time.

Dergelijke systemen bestaan zowel merkspecifiek als overkoepelend, en er kunnen meerdere generatoren aan worden gekoppeld. Via een internetverbinding kan alles dan via smartphone, tablet of pc worden opgevolgd. De mogelijkheden van dergelijke sturingssystemen zijn legio en kunnen, voornamelijk dan bij overkoepelende systemen, aan de noden van de klant worden aangepast.

Enkele typische functies zijn:

• Antidiefstal: door hun hoge waarde en de inhoud van de brandstoftank, zijn generatoren een gegeerd goed. Daarom worden ze in veel gevallen uitgerust met een gps-tracker, waarmee de locatie van het toestel op elk moment geverifieerd kan worden. Daarnaast zijn er echter ook geavanceerdere antidiefstalopties, die bijvoorbeeld via sms een alarm afgeven wanneer er buiten de gebruiksuren van de generator ongewone bewegingen worden gedetecteerd.
• Refueling alerts: dankzij refueling alerts kun je de brandstofreserve nauwgezet opvolgen en krijg je een melding wanneer de brandstof aangevuld moet worden. Je kunt de meldingen zelfs direct naar een specifieke medewerker laten sturen. Sommige systemen geven op basis van het gemiddelde verbruik ook ruim van tevoren een inschatting van de datum waarop de tank bijgevuld moet worden, al kan dat bij gehuurde generatoren soms een verkeerd beeld geven.
• Onderhoudsmeldingen: met een digitale maintenancemanager kunnen zowel het reguliere onderhoud en updates als interventies bij defecten eenvoudig opgevolgd en ingepland worden. Doordat fouten automatisch gedetecteerd en gemeld worden, kan men meteen en gericht ingrijpen, terwijl onnodige controles op de werf worden geëlimineerd.
• Rapportage: met rapportagemodules krijg je op een overzichtelijke manier toegang tot alle data en statistieken van de generator of generatorsets. De werkuren, het verbruik, onderhoudsbeurten, alarmen en defecten … alles kan worden opgevolgd en geanalyseerd. Vooral voor eigenaars en verhuurbedrijven kan dit een belangrijke meerwaarde vormen.
• Afstandsbediening: zet de generator aan of uit, of verander de bedrijfsmodus … allemaal vanop afstand.

Hoe kies je een generator?

Wie een stroomaggregaat nodig heeft, zal worden geconfronteerd met een enorm gamma aan mogelijkheden. Een aantal zaken om in overweging te nemen, zijn:

• Aankoop of huur: omdat de schaal en specificiteit van verschillende werven erg kan verschillen, kiezen heel wat aannemers ervoor om een generator te huren. Zijn de uitgevoerde werken echter steeds gelijkaardig, dan kan het in sommige gevallen wel interessant zijn om tot aankoop over te gaan. De gebruiksintensiteit is daarbij de meest doorslaggevende factor: weegt de investering in aankoop en onderhoud op tegen de frequentie (en kosten) van huur?
• Spanning: een driefasige generator is de norm, al kan een monofasige generator praktisch zijn bij kleinere werkzaamheden.
• Vermogen: generatoren bestaan in heel wat verschillende vermogens. Dat moet worden aangepast aan de specifieke energiebehoefte, zodanig dat het aggregaat noch over- noch onderbelast wordt. Een belasting van 75% wordt als ideaal aangezien: 50% is een minimum. Voor kleinere werven en machines is doorgaans 20 kVA of minder voldoende. Kleine torenkranen kunnen al functioneren vanaf 20 kVA, terwijl grote torenkranen een vermogen tussen 200 en 300 kVA vereisen.
• Brandstof: diesel wordt veelal gebruikt als brandstof voor generatoren, maar benzine, lpg, propaan, natural gas en waterstof zijn ook bruikbare opties.
• Autonomie en brandstofreserve: de capaciteit van de brandstoftank bepaalt de autonomie van de generator en moet dus aangepast zijn aan de noden en werkzaamheden van de aannemer. Om extra brandstofreserve te voorzien, kunnen sommige generatoren worden uitgerust met een ondergebouwde tank, terwijl andere over een driewegkraan beschikken waarop een externe tank aangesloten kan worden.
• Aansluitingen: hoewel heel wat aannemers ervoor kiezen om werfkasten op de generator aan te sluiten en van daaruit verder af te takken, blijft het van belang om even stil te staan bij het aantal en het type aansluitingen dat de generator toelaat.
• Geluidsisolatie: generatoren onder de 40 kVA zijn in principe relatief stil, maar voor hogere vermogens bieden verschillende merken tegenwoordig een silent range aan. Deze zijn vooral interessant voor werken in dichtbewoonde gebieden.
• Mobiel of vast: de keuze tussen een mobiele of vaste generator hangt af van de grootte en het gebruik. Stationaire units zijn interessant wanneer de generator gedurende een relatief lange periode op dezelfde plaats gebruikt wordt; mobiele generatoren, zij het kleine, draagbare units, of grotere generatoren die op een onderstel gemonteerd worden, eerder wanneer men zich regelmatig moet verplaatsen. Zij worden buiten de werkuren wel het best achter slot en grendel bewaard.
• Omkasting: afhankelijk van de locatie (bv. een zoute of stofferige omgeving) kan men opteren voor een heavy duty afwerking.
• Service: niet alleen het product zelf is van belang, maar ook de service die de verkoper of verhuurder biedt, verdient de nodige aandacht. Correcte informatie en snelle interventies kunnen het verschil maken.

Met medewerking van: Atlas Copco, JCB